Na łamach PetroNews kontynuujemy cykl porad prawnych. Adwokat Magdalena Podleśna odpowiada na pytanie czytelnika, dotyczące zgłaszania przemocy wobec dziecka.
Pani Mecenas, czy to prawda, że teraz pracownicy socjalni mogą zabrać dziecko z rodziny, w której występuje przemoc? Często słyszę płacz dziecka u moich sąsiadów i głośnie krzyki. Nieraz widziałam również rodziców będących pod wpływem alkoholu. Proszę o odpowiedź czy to prawda, bo chciałabym gdzieś zgłosić, że dziecku dzieje się krzywda.
Tak, to prawda, choć możliwość taka istniała od dawna. Obecnie, dzięki nowelizacji Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, poniekąd usprawniono tą procedurę. Nowelizacja ustawy, jak też zmiany w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym, stanowią pokłosie sprawy śmierci 8-letniego Kamilka z Częstochowy, a także wprowadzają postulowane przez szereg organizacji zmiany, dotyczące m.in. samej definicji przemocy domowej.
Przechodząc jednak do meritum, zgodnie z art. 12a. 1. Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej: „W razie zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą domową pracownik socjalny zapewnia dziecku ochronę przez umieszczenie go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, 1726, 1855, 2339 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289), dającej gwarancję zapewnienia dziecku bezpieczeństwa i należytej opieki, w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub instytucjonalnej pieczy zastępczej”.
Przepis ten nadaje pracownikowi socjalnemu uprawnienia do nagłej i natychmiastowej reakcji, w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia dziecka. Przed nowelizacją ustawy, możliwość odebrania dziecka istniała tylko w przypadku istnienia bezpośredniego zagrożenia. Obecnie przesłanka ta się zdezaktualizowała. Pracownicy socjalni przed podjęciem decyzji o odebraniu dziecka rodzinie ze względu na zagrożenie jego zdrowia lub życia, obowiązani są dokonać oceny ryzyka takiego zagrożenia, wypełniając specjalny kwestionariusz i we współpracy m.in. z policją i lekarzem. Obowiązkiem pracownika socjalnego jest niezwłoczne powiadomienie sądu, nie później niż w ciągu 24 godzin od chwili zapewnienia dziecku ochrony, o zapewnieniu dziecku ochrony i umieszczeniu go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej.
Rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje zażalenie do sądu opiekuńczego na zapewnienie dziecku ochrony. W zażaleniu tym powinno domagać się zbadania zasadności i legalności zapewnienia dziecku ochrony oraz prawidłowości jej dokonania. Istotne jest to, że zażalenie to może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego, który zapewnił dziecku ochronę, lub funkcjonariusza Policji. W takim przypadku zażalenie podlega niezwłocznemu przekazaniu do sądu opiekuńczego. Sąd od 15 sierpnia 2018 roku ma obowiązek rozpoznać zażalenie w terminie 24 godzin od jego wpływu do sądu.
Apeluję o reagowanie na każde zachowanie przemocowe. Warto pomagać, aby przerwać przemoc.
Magdalena Podleśna – adwokat wpisana na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Płocku w 2018 roku. Jej obszarem zainteresowania i praktyki zawodowej jest prawo rodzinne. Z tego też względu w 2021 roku ukończyła podyplomowe studia z zakresu Prawa Rodzinnego z elementami psychologii na Uniwersytecie Łódzkim oraz zdobyła uprawnienia do prowadzenia mediacji, w tym mediacji z zakresu prawa rodzinnego.
Jeśli macie pytania z zakresu prawa rodzinnego, przesyłajcie je na nasz adres: redakcja@petronews.pl. Przesłanie pytań jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na ich publikację.