Samorząd Mazowsza upamiętni wybitnych Polaków. Wśród nich płocczanin

W 2022 roku przypada wiele ważnych rocznic związanych z wybitnymi postaciami, które zapisały się na kartach historii Mazowsza i Polski. Wśród nich są Władysław Bartoszewski, Władysław Broniewski, Wojciech Fangor, Gabriel Narutowicz i Stanisław Osiecki. Radni województwa mazowieckiego postanowili upamiętnić tych pięciu wybitnych Polaków i tym samym zainteresować Mazowszan ich działalnością i osiągnięciami.

Wybór pięciu postaci nie był przypadkowy.

– Chcieliśmy upamiętnić wybitnych przedstawicieli polskiej historii, kultury czy sztuki, których życie i twórczość były też mocno związane z naszym regionem. Tym bardziej, że w tym roku przypadają rocznice ich urodzin lub śmierci. Cała piątka to niekwestionowane wzory z przeszłości. Mamy w tym gronie bowiem zarówno artystów, autorów wielkich dzieł, jak i ludzi związanych z różnego rodzaju działalnością publiczną, społeczną, polityczną, którym zawdzięczamy wolną i niepodległą Polskę. Pamięć o nich powinna być wciąż żywa – zauważa wicemarszałek Wiesław Raboszuk.

Przewodnicząca sejmikowej Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jadwiga Zakrzewska zwróciła uwagę, że każda z wymienionych postaci wniosła w życie Polaków wiele wartości.

– Ich działalność na polu politycznym, malarskim, literackim przekazała nam świadectwo, jak należy działać i żyć dla dobra kraju i drugiego człowieka. Poprzez swój talent, energię i uczucie dała nam drogowskaz. Chciałam też przy  tym przywołać słowa innego wybitnego człowieka Władysława Reymonta, pomagać w czasie teraźniejszym to  pomagać  pokoleniom przyszłym – zaznacza Jadwiga Zakrzewska przewodnicząca sejmikowej Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Władysław Bartoszewskiego w 100. rocznicę urodzin

Polityk, działacz społeczny, historyk, dziennikarz, pisarz i kawaler Orderu Orła Białego. W latach 1940-1941 był więźniem Auschwitz. Od 1942 r. pracował w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej, współtworzył Radę Pomocy Żydom „Żegota”. Uczestniczył w powstaniu warszawskim.

W latach 1972-1983 Władysław Bartoszewski pełnił funkcję sekretarza generalnego polskiego PEN Clubu. Jest autorem setek artykułów o historii najnowszej. Instytut Yad Vashem uhonorował go medalem „Sprawiedliwy wśród narodów świata”. Po 1989 r. był senatorem, dyplomatą i dwukrotnie ministrem spraw zagranicznych.

Władysław Broniewski w 125. rocznicę urodzin i 60. rocznicę śmierci

Polski poeta i tłumacz literacki, autor liryki rewolucyjnej, patriotycznej, żołnierskiej i autobiograficznej. Był żołnierzem Legionów Polskich, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Określany jest mianem „najwybitniejszego reprezentanta polskiej poezji rewolucyjnej, stanowiącej artystyczny wyraz walki politycznej proletariatu”.

Wojciech Fangor w 100. rocznicę urodzin

Polski malarz, grafik, plakacista i rzeźbiarz. W 1946 r. otrzymał dyplom w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Na początku lat pięćdziesiątych tworzył obrazy zgodne z wymaganiami realizmu socjalistycznego. W latach 1953–1961 był docentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W okresie odwilży, po śmierci Stalina, odszedł od konwencji socrealizmu.

Wojciech Fangor był współtwórcą polskiej szkoły plakatu i głównym twórcą op-artowych mozaik na dworcu Warszawa Śródmieście. W latach 60. i 70. stworzył serię obrazów z charakterystycznymi kołami i falami, wywołujących efekty optyczne. W 2007 roku opracował projekt końcowego wystroju siedmiu stacji II linii warszawskiego metra, które stały się największą światową podziemną galerią op-artu.

Gabriel Narutowicz w 100. rocznicę śmierci

Polski inżynier, hydrotechnik i elektryk. Od 1908 roku był profesorem politechniki w Zurychu, budowniczym elektrowni wodnych w zachodniej Europie. Podczas I wojny światowej był prezesem Polskiego Komitetu Społecznego w Zurychu i członkiem dyrekcji Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.

W latach 1920–1921 Gabriel Narutowicz pełnił funkcję ministra robót publicznych, a od 1922 r. ministra spraw zagranicznych. Głosami lewicy, centrum i mniejszości narodowej 9 grudnia 1922 r. został wybrany na prezydenta, co wywołało ostre ataki prawicy. W czasie wizyty w galerii „Zachęta” 16 grudnia 1922 r. został zastrzelony w Warszawie przez nacjonalistę Eligiusza Niewiadomskiego.

Stanisław Osiecki w 55. rocznicę śmierci

Polski działacz ruchu ludowego, poseł i senator II RP, minister reform rolnych i minister przemysłu i handlu, taternik, współorganizator Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i popularyzator sportu i turystyki. Był działaczem społecznym, turystycznym, sportowym i lotniczym, a także publicystą prasy ludowej. W 1907 r. został aresztowany przez władze carskie i więziony w twierdzy brzeskiej za działalność niepodległościową.

Stanisław Osiecki zasiadał we władzach Towarzystwa Kółek Rolniczych. Wspierał zjednoczenie organizacji chłopskich na terenie zaboru rosyjskiego i powstanie PSL. Był członkiem Centralnego Komitetu Narodowego, komisarzem Straży Obywatelskiej i uczestnikiem tworzenia rządu ludowego w Lublinie. Od 1921 r. został członkiem rad naczelnych Polskiego Stronnictwa Ludowego.

We wrześniu 1939 r. Stanisław Osiecki został komisarzem Straży Obywatelskiej obszaru Żoliborz–Bielany. Należał także do konspiracyjnego Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego.

Wsparcie z samorządu Mazowsza

Sejmik województwa mazowieckiego zachęca do włączenia się w obchody rocznicowe upamiętniające wybitnych Mazowszan, m.in. organizując wydarzenia związane z tymi postaciami. Informacje o możliwościach wsparcia finansowego i współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego znajdują się w zakładce Załatw sprawę/Kultura i Turystyka na stronie internetowej samorządu.