W przedostatnią niedzielę października w Muzeum Mazowieckim w Płocku zostanie otwarta dla zwiedzających wystawa „Dwieście artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego”. Do obejrzenia zostaną udostępnione skarby na skalę europejską, a nawet światową.
Od 18 października do 6 grudnia w Muzeum Mazowieckim w Płocku będzie można podziwiać 200 niezwykłych eksponatów z kolekcji Towarzystwa Naukowego Płockiego. Wystawa powstała z okazji rocznicy 200-lecia istnienia instytucji.
Wystawa obejmuje najcenniejsze i najpiękniejsze obiekty z ogromnych zbiorów Towarzystwa Naukowego Płockiego. Symboliczne 200 artefaktów pochodzi z okresu od IX do XVIII wieku, a wiele z nich to unikaty w skali nie tylko Polski i Europy, ale i świata.
– Zazwyczaj w podobnych okolicznościach przesadza się, mówiąc jak wspaniałe, wyjątkowe, cenne i niepowtarzalne są zbiory wystawione podczas danej wystawy. Ale ja chciałbym z pełną odpowiedzialnością, jako naukowiec powiedzieć, że na wystawie 200 artefaktów należących do zbiorów Towarzystwa Naukowego Płockiego przedstawione zostaną rzeczy naprawdę wyjątkowe – zaznaczył kurator wystawy Arkadiusz Wagner.
Profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wyszczególnił dwa istotne powody, dla których zbiory Towarzystwa Naukowego Płockiego są szczególnie cenne.
– Po pierwsze, mają one charakter wybitnie kolekcjonerski. Podkreślam to dlatego, że przeważnie podobne zbiory powstawały na bazie akcji przejmowania zbiorów poklasztornych, pokościelnych, rozproszonych, przetrzebionych kolekcji ziemiańskich. W ich przypadku to, co było najcenniejsze, zostało już wyprowadzone przez kolekcjonerów – zwrócił uwagę kurator wystawy. – W odróżnieniu od niemal wszystkich w Polsce bibliotek naukowych, zbiory TNP nie zostały przetrzebione ani zniszczone przez Niemców podczas II Wojny Światowej. Niemcy planowali, że ta biblioteka, zasobna w rzeczy tak piękne, jest predestynowana do tego, by reprezentować państwo niemieckie w okresie ustanowienia 1000-letniej Rzeszy i warto jej zbiory zachować na miejscu – dodał Arkadiusz Wagner.
Kurator wystawy przyznał, że gdy przyjechał z Torunia do Płocka, aby wybierać artefakty spośród tutejszych zbiorów, natrafił na problem niespotykany przy organizacji tego typu wystaw. Przeważnie przeglądając zbiory, trzeba szukać eksponatów, które nadawałyby się na wystawę, tymczasem w TNP trzeba było podejmować trudne wybory przy tym, czego na tej wystawie nie umieścić.
– Jestem z Torunia, pracuję w UMK, co jest o tyle warte odnotowania, że patrzę na to, co macie państwo w zbiorach płockich z pewnego dystansu. Co za tym idzie, nie mam tendencji do tego, by sztucznie dowartościowywać te zbiory, a oceniać je chłodno. Teraz pomimo tego całego chłodu wejrzenia na wasze zbiory, moja opinia o zbiorach TNP jest taka, jak tutaj przedstawiłem – zwrócił uwagę Arkadiusz Wagner.
Alighieri, Kopernik i rakiety z XVII wieku
Najstarszym obiektem na wystawie będzie pergaminowa karta z IX wieku pochodząca z biblijnej Księgi Mądrości. Będzie można również podziwiać dzieła Dante Alighieriego, Mikołaja Kopernika, czy Jana Łaskiego. Wyjątkowo ciekawym artefaktem jest również pochodząca z 1650 roku „Artis magnae artilleriae…” poświęcona technice rakietowej.

Początek kryminalistyki i „Kaprysy” Goi
Wielu zaciekawi pierwsze wydanie arcydzieła typografii i grafiki książkowej, traktat anatomiczny „Anatomia humanicorporis” z 1685 roku. Dzieło to stanowiło pierwszy krok w kierunku identyfikacji kryminalistycznej z pomocą odcisków palców.
Na wystawie „Dwieście artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego” nie mogło zabraknąć największego skarbu w kolekcji instytucji, jedynego pierwszego kompletnego wydania „Los Caprichos” Francisco Goi.

Polska i Płock w zbiorach Towarzystwa Naukowego Płockiego
W Muzeum Mazowieckim w Płocku zostaną również zaprezentowane dzieła związane z historią miasta i kraju. Największym z nich będzie rękopośmienny „Atlas Radziwiłłowski Hrabstwa Bielskiego” z 1781 roku. Wartym szczególnej uwagi obiektem jest wolumin z datą 1568, na którego okładce widnieje herb Płocka w zdobionej ramie z wizerunkami postaci biblijnych.
W swoich zbiorach Towarzystwo Naukowe Płockie ma również i zaprezentuje na wystawie, dokument pergaminowy wystawiony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, w którym potwierdza prawa cechowe miasta. Pergamin zachował się wraz z podwieszoną do niego pieczęcią.

Wystawę opracował i jest kuratorem Arkadiusz Wagner. Współpracę przy tworzeniu wystawy podjęły: Barbara Rydzewska i Grażyna Szumlicka-Rychlik. Oprawę plastyczną przygotowały: Laura Dyczko i Katarzyna Bąkowska-Roszkowska. Autorami fotografii są: Adam Łukowski, Arkadiusz Wagner i Maciej Wróbel.
Wraz z wystawą powstał katalog „Dwieście artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego”, który uwiecznia przedstawiony zbiór.
Organizację wystawy przez Towarzystwo Naukowe Płockie i Muzeum Mazowieckie w Płocku wsparł samorząd województwa mazowieckiego oraz PKN ORLEN. Projekt został objęty honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika.