Prawnik radzi: Co zrobić, gdy były partner nie chce płacić alimentów?

W naszym cyklu "Prawnik radzi" adw. Magdalena Podleśna tym razem wyjaśnia, jakie są możliwości prawne, gdy były partner (lub partnerka) nie chce płacić alimentów.

Pani Mecenas, mój były mąż od jakiegoś czasu nie płaci alimentów na nasze dzieci. Groził mi, że nie ma zamiaru tego robić i nic mu nie można za to zrobić. Czy to prawda? Jakie konsekwencje może ponieść za uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego?

- Szanowna Pani, problem z niewywiązywaniem się z obowiązku alimentacyjnego przez jednego z rodziców jest niestety dość powszechny i stanowi poważne obciążenie dla rodzica, który samodzielnie wychowuje dziecko. W takich przypadkach istnieje kilka kroków, które można podjąć, aby wymusić zapłatę alimentów, w tym skorzystanie z pomocy komornika oraz innych dostępnych narzędzi prawnych. W Pani przypadku sugeruję złożyć wniosek o egzekucję alimentów przez komornika. Komornik jest uprawniony do podejmowania działań, mających na celu wyegzekwowanie zaległych alimentów, takich jak: zajęcie wynagrodzenia za pracę dłużnika, zajęcie rachunku bankowego, zajęcie ruchomości, zajęcie nieruchomości. Aby wszcząć postępowanie egzekucyjne, należy złożyć odpowiedni wniosek o wszczęcie egzekucji do właściwego komornika sądowego. Wniosek taki powinien zawierać podstawowe dane, takie jak:

• Dane wierzyciela (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL);
• Dane dłużnika (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, NIP, jeśli jest znany);
• Odpis orzeczenia sądowego/ ugody sądowej, na podstawie którego zasądzono alimenty, wraz z nadaną klauzulą wykonalności;
• Kwotę zaległych alimentów i ewentualnych odsetek;
• Numer konta, na jaki alimenty mają zostać przekazywane;
• Informacje o ewentualnych dochodach dłużnika (np. miejsce zatrudnienia) oraz o jego majątku, jeśli są znane.

W sytuacji, gdy komornik nie może wyegzekwować zaległych alimentów, np. z powodu braku dochodów lub majątku dłużnika, można ubiegać się o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Fundusz Alimentacyjny wypłaca zaliczkę alimentacyjną do wysokości zasądzonej kwoty alimentów, jednak nie więcej, niż 500 zł na dziecko miesięcznie. W przypadku uporczywego uchylania się od obowiązku alimentacyjnego, można również rozważyć zgłoszenie sprawy do Prokuratury. Zgodnie z art. 209 Kodeksu karnego, osoba, która uchyla się od obowiązku alimentacyjnego i naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, może podlegać karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa uchylania się od obowiązku alimentacyjnego może być skutecznym narzędziem wywierania presji na dłużnika. Prokuratura może wszcząć postępowanie karne, a dłużnik może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej za swoje zaniedbania. Kolejnym środkiem nacisku na dłużnika alimentacyjnego jest wpisanie go do rejestru dłużników niewypłacalnych, co może znacząco utrudnić mu życie, m.in. poprzez ograniczenie dostępu do kredytów bankowych. Komornik może dokonać takiego wpisu po stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji alimentów. Wpis do rejestru działa jako ostrzeżenie dla instytucji finansowych i innych podmiotów, że osoba ta jest niewypłacalna.

Niewywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego jest poważnym problemem, który może mieć negatywne konsekwencje zarówno dla dziecka, jak i rodzica, który samodzielnie wychowuje dziecko. Polskie prawo przewiduje jednak różnorodne narzędzia, które mogą pomóc w egzekwowaniu alimentów. Od wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez komornika, przez ubieganie się o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, aż po zgłoszenie sprawy do prokuratury – istnieje wiele sposobów, by wymusić realizację obowiązku alimentacyjnego. W razie dalszych pytań lub potrzeby wsparcia prawnego, zachęcam do kontaktu.

Magdalena Podleśna – adwokat wpisana na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Płocku w 2018 roku. Jej obszarem zainteresowania i praktyki zawodowej jest prawo rodzinne. Z tego też względu w 2021 roku ukończyła podyplomowe studia z zakresu Prawa Rodzinnego z elementami psychologii na Uniwersytecie Łódzkim oraz zdobyła uprawnienia do prowadzenia mediacji, w tym mediacji z zakresu prawa rodzinnego.

Jeśli macie pytania z zakresu prawa rodzinnego, przesyłajcie je na nasz adres: [email protected]. Przesłanie pytań jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na ich publikację.