Płatności bezgotówkowe na stałe weszły do życia codziennego. W jaki sposób powinniśmy z nich korzystać, aby nasze finanse były bezpieczne? Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości przygotowało kilka rad.
Czym są karty płatnicze?
Karty płatnicze to narzędzia służące do dokonywania transakcji bezgotówkowych w punktach handlowo-usługowych, jak również wypłacania pieniędzy z bankomatu, ale też dokonywania płatności online. Wydawane są przez banki i inne instytucje finansowe, a dzięki szybkiemu i wygodnemu dostępowi do pieniędzy.
Według danych NBP na koniec 2022 r. na polskim rynku było w obiegu 44,5 mln kart płatniczych.
W związku z rozwojem różnych usług, w tym płatności online, coraz częściej możemy się spotkać z kartami przedpłaconymi, wirtualnymi, które mogą być bardzo przydatne zwłaszcza przy transakcjach internetowych.
- karta przedpłacona (prepaid) – karta płatnicza, której użycie wymaga wcześniejszego zasilenia środkami pieniężnymi; to wygodne rozwiązanie zwłaszcza podczas płacenia kartą przez internet lub w podróży. Użytkownik karty może wydawać jedynie środki znajdujące się na przypisanym do karty koncie, ale nie ma możliwości zadłużenia się. Kiedy środki na karcie przedpłaconej zostaną wyczerpane, trzeba ją ponownie doładować.
– Warto rozważyć korzystanie z przedpłaconych kart płatniczych, zwłaszcza podczas dokonywania płatności internetowych. Jeśli ktoś wejdzie w posiadanie danych tego typu karty, nie utracimy wszystkich oszczędności, nikt nie zadłuży naszej karty, a utracimy jedynie znajdującą się na niej kwotę – radzi Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości.
- karta wirtualna – karta płatnicza, która nie ma fizycznej postaci. Podobnie jak tradycyjne karty ma swój numer, także kod zabezpieczający CVC2/CVV2. Coraz więcej banków umożliwia wyrobienie jednorazowej karty wirtualnej, za pomocą której można dokonać tylko jednej transakcji – jest to wygodny i bezpieczny sposób płacenia kartą przez internet.
Karty płatnicze umożliwiają również płatności poprzez różne, nowoczesne technologie i urządzenia, np. smartwatche, smartfony. Dzięki temu płatności są coraz wygodniejsze i nie wymagają noszenia przy sobie fizycznej karty ani gotówki.
Bezpieczeństwo twojej karty
Bezpieczeństwo kart płatniczych jest kluczowym elementem ochrony finansów. Dlatego ważne jest, aby być świadomym potencjalnych zagrożeń i stosować się do środków ostrożności, które pomagają chronić karty płatnicze oraz dane osobowe.
O czym powinniśmy pamiętać, aby nasze karty były bezpieczne?
Jednym z najważniejszych elementów, które chronią nasze środki finansowe, jest kod PIN do naszej karty płatniczej. Mimo że coraz częściej korzystamy z płatności zbliżeniowych i nie musimy podawać kodu PIN, warto zadbać o jego bezpieczeństwo.
– Nigdy nie trzymaj swojego PIN-u razem z kartą, nie zapisuj go w postaci umożliwiającej osobom postronnym odgadnięcie go. Nie ustawiaj kodu PIN, który jest powiązany z prywatnymi informacjami o tobie, na przykład z datą urodzenia – podkreślają funkcjonariusze CBZC.
Ustaw limity na swoich kartach płatniczych. Zadbaj o to, by nie były zbyt wysokie. W niektórych przypadkach może Cię to uchronić przed utratą zgromadzonych na koncie środków, w sytuacji, w której karta trafi w niepowołane ręce.
Pamiętaj, aby sprawdzać historię transakcji kartą. Jeśli pojawią się w niej płatności, o których nie masz pojęcia, natychmiast skontaktuj się ze swoim bankiem.
Bezpieczne wypłaty z bankomatu
- Nie wypłacaj pieniędzy, jeśli ktoś znajduje się zbyt blisko Ciebie i może zobaczyć Twój kod PIN.
- Rozważ wypłacanie gotówki za pomocą przeznaczonych do tego jednorazowych kodów aplikacji bankowych (np. kodu BLIK).
- Zanim skorzystasz z bankomatu, sprawdź, czy nie są do niego podpięte jakieś urządzenia – zarówno przy miejscu wkładania karty, na klawiaturze (np. nakładka), jak i np. kamerki. Jeśli cokolwiek wzbudzi Twoje podejrzenia, zrezygnuj z transakcji.
- Sprawdź, czy na urządzeniu, z którego wypłacasz gotówkę, nie znajdują się dodatkowe elementy lub ślady kleju, które mogą wskazywać na tzw. cash trapping.
– „Cash trapping” to oszustwo, które polega na mechanicznym zmodyfikowaniu bankomatu w taki sposób, aby wyglądało to jak normalna operacja wypłaty gotówki, podczas gdy w rzeczywistości pieniądze nie są wypłacane, lecz zatrzymywane wewnątrz maszyny przez oszustów – wyjaśnia Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości.
Bezpieczeństwo transakcji kartami płatniczymi
Zadbaj o bezpieczeństwo swojej karty. Nie pozwól, żeby ktokolwiek z obsługi hotelu, restauracji, sklepu czy innego punktu usługowego, zabrał ją ze sobą. W razie konieczności podejdź z obsługą do terminala i dokonaj płatności.
– Wprowadzając kod PIN, zadbaj, by nikt poza Tobą nie mógł go podejrzeć – podkreśla CBZC.
Jeśli natrafisz na nieuczciwego sprzedawcę, pamiętaj o procedurze chargeback. Dzięki niej możesz uzyskać zwrot środków, gdy usługodawca nie wywiązał się z umowy kupna-sprzedaży lub otrzymany produkt jest niezgodny z opisem.
– Procedura chargeback dotyczy transakcji kartami płatniczymi, jak również przedpłaconymi, realizowanymi w terminalu, bankomacie i online. Reklamacje transakcji kartą należy złożyć w banku, w którym karta została wydana. W dalszych krokach to bank występuje w twoim imieniu i wyjaśnia zaistniałą sytuację. Procedura chargeback jest dostępna w każdym banku – jeśli potrzebujesz z niej skorzystać, sprawdź, jak ona przebiega w Twoim banku – informuje Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości.
Jeśli często używasz swojej karty płatniczej do transakcji online, rozważ korzystanie z wirtualnych kart jednorazowych, przedpłaconych lub portfeli wirtualnych.
Chroń dane swojej karty płatniczej
Dbaj o dane swojej karty płatniczej. Nigdy nie podawaj ich osobom trzecim. Pamiętaj, że kod CVV2/CVC2 powinien być znany tylko tobie.
Jeśli dokonujesz płatności online kartą i korzystasz z bramki płatności, zawsze zwracaj uwagę, czy strona internetowa, na której jesteś, jest prawdziwa. W tym celu sprawdź, czy jej adres internetowy jest zgodny z adresem operatora bramki płatności. Jeśli coś budzi twoje wątpliwości, zrezygnuj z transakcji.
Zawsze uważnie czytaj powiadomienia 3D Secure, które otrzymujesz podczas płacenia online kartą.
– Jeśli otrzymasz powiadomienie o transakcji, którą nie ty zleciłaś\łeś, pilnie skontaktuj się ze swoim bankiem.
W razie zgubienia lub kradzieży karty, bezzwłocznie ją zastrzeż lub zablokuj. Pilnie skontaktuj się ze swoim bankiem i poinformuj o zaistniałej sytuacji – dodaje CBZC.
