Teatr dostępny. W świecie ciszy [FILM, ZDJĘCIA]

ORLEN Blisko Ludzi

Tłumacz języka migowego – most między światem dźwięków a światem ciszy. Jak wygląda jego rola podczas spektaklu teatralnego? Przenieśmy się za kulisy, „Łóżka pełnego cudzoziemców”, spektaklu dedykowanego osobom głuchym i niedosłyszącym, by to sprawdzić.

Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku istnieje już 50 lat. Jego oficjalne otwarcie odbyło się 12 stycznia 1975 r. Widzowie mogli obejrzeć spektakl "Krakowiacy i Górale" Wojciecha Bogusławskiego w reżyserii współzałożyciela teatru i jego pierwszego dyrektora - Jana Skotnickiego. Od tego dnia teatr zaprezentował blisko 400 premier, a spektakle zgromadziły łącznie przeszło trzy miliony widzów. Nic więc dziwnego, że rok jubileuszu - 2025 został ustanowiony Rokiem Teatru Płockiego.

[FOTORELACJANOWA]2559[/FOTORELACJANOWA]

Od 2018 roku Mecenasem Teatru Dramatycznego w Płocku jest ORLEN, dla którego lokalne działania kulturalne są niezwykle ważne. W swojej strategii bycia odpowiedzialnym partnerem ORLEN zauważa również potencjał działań wspierających powszechny  dostęp do świata teatru…

W obecnym sezonie Teatr Dramatyczny zaprasza na widownię osoby niesłyszące i niedosłyszące. Specjalnie dla nich przygotowano i przetłumaczono na język migowy błyskotliwą angielską komedię „Łóżko pełne cudzoziemców” - spektakl odbył się 16 lutego. Aktorzy po raz pierwszy zmierzyli się z wyzwaniem, jakim jest  występ przed osobami żyjącymi w świecie ciszy.

- Od 2022 roku wprowadziliśmy w Teatrze Dramatycznym tzw. projekt Kultura Bez Barier, dotyczący szerokiej dostępności osób ze szczególnymi potrzebami, m.in. niesłyszących i niedosłyszących. Specjalnie dla nich na całej widowni założona jest tzw. pętla indukcyjna, dzięki której mogą wyraźniej słyszeć grę aktorów. W kasie mamy także tłumaczy języka migowego, z którymi łączymy się online - dzięki temu osoby niesłyszące i niedosłyszące mogą same kupić bilety. Natomiast dla osób niesłyszących realizujemy spektakle z tłumaczami Polskiego Języka Migowego - mówi Krzysztof Małachowski, koordynator ds. dostępności w Teatrze Dramatycznym w Płocku.

Fot. Agnieszka Stachurska

W jaki sposób tłumacz migowy przygotowuje się do spektaklu?

- Żeby przygotować się do każdego tłumaczenia, najważniejszym jest poznać tekst - mówi Mariusz Umyszkiewicz, tłumacz języka migowego. - Bohaterów, imiona, miejscowości, miasta, trudne słowa, czy szybkość dialogów. To jest bardzo ważne, żeby później precyzyjnie, dokładnie można było przetłumaczyć to wszystko na język migowy - wyjaśnia.

Krzysztof, który jest osobą niedosłyszącą, przyznaje natomiast, że generalnie podczas oglądania telewizji, czy podczas wizyty w teatrze, musi mieć pomoc tłumacza języka migowego.

- Mariusz bardzo dobrze tłumaczy, wszystko rozumiem. Jestem bardzo zadowolony - mówi nam z uśmiechem.

Tłumacz migowy przyznaje jednak, że nie jest prosto przetłumaczyć spektakl teatralny.

- Język polski zawiera dużo abstrakcji, a język migowy jest językiem przestrzennym. Nie każda abstrakcja, nie każde porównania, czy humor w języku polskim są przetłumaczalne dosłownie na język migowy tak, żeby osoby głuche zrozumiały go odpowiednio - podkreśla Mariusz Umyszkiewicz.

Fot. Agnieszka Stachurska

Jerzy Bończak, aktor i jednocześnie reżyser spektaklu zaznacza, że dla osób z dysfunkcjami obecność tłumacza migowego jest ogromną pomocą, ponieważ dzięki niemu "słyszą" to, co aktor mówi.

- Absolutnie w trakcie spektaklu dla osób niesłyszących potrzebny jest tłumacz języka migowego - potwierdza.

Teatr to miejsce, gdzie każdy powinien mieć prawo do odbioru sztuki. Dzięki tłumaczom migowym, kultura staje się bardziej dostępna dla wszystkich.

- To, że jest się dysfunkcyjnym nie znaczy, że jest się skreślonym ze społeczeństwa, w związku z czym dostęp do wszystkiego powinien być ułatwiony. Od tego są właśnie ludzie do tego pomocni, tacy jak właśnie tłumacze migowi - dodaje Jerzy Bończak.

Fot. Tomasz Stachurski

Jakie emocje towarzyszą tłumaczowi migowemu podczas spektaklu?

- Zawsze podczas tłumaczenia, a szczególnie spektakli, emocje są bardzo duże, bo chodzi o odbiorcę, o osobę głuchą, czy rozumie to, co tłumaczę i czy to jest spójne z tym, co się dzieje na scenie. Zawsze są ogromne emocje - kończy naszą rozmowę Mariusz Umyszkiewicz.

[WIDEO]6680[/WIDEO]