Co dzieje się z wodą w ORLENIE? Jak jest wykorzystywana?

Tym razem nasza wizyta w PKN ORLEN wyjaśnia, w jaki sposób wykorzystywana jest woda w Zakładzie Produkcyjnym. Na ten temat rozmawiamy z Jarosławem Garstką, Dyrektorem Zakładu Wodno-Ściekowego PKN ORLEN. W jakim celu PKN ORLEN pobiera wodę i skąd? - Woda jest potrzebna do procesów produkcyjnych, wytwarzania paliw, ale również dla energetyki czy procesów chłodzenia. Wodę pobieramy z własnego ujęcia, które znajduje się nad rzeką Wisłą, trzema kolektorami o długości 3,5 kilometra każdy. Woda nie może być od razu podana do celów produkcyjnych. Musi być najpierw odpowiednio przygotowana i - w zależności od celu przeznaczenia - poddawana jest różnym sposobom uzdatniania. Jeżeli przygotowujemy wodę do procesów energetycznych, do wytwarzania pary, musi być pozbawiona twardości. Zachodzi tu proces podobny do tego, z którym mamy do czynienia w naszych czajnikach, pokrytych po pewnym czasie kamieniem. Taki kamień odkładałby się w naszych instalacjach, stąd pozbawianie wody twardości jest konieczne. Po usunięciu twardości wapiennej, woda jest filtrowana, aby usunąć zawiesinę i związki żelaza. Końcowa faza obróbki wody znajduje się na stacji demineralizacji, gdzie woda jest poddawana procesowi odsalania. Dopiero taka woda jest przeznaczona do wytwarzania pary. Woda wykorzystywana jest także do zabezpieczenia potrzeb bezpieczeństwa zakładu produkcyjnego. W przypadku potencjalnych zdarzeń awaryjnych, zakład musi być zaopatrzony w wodę pożarową. Tę wodę również przygotowujemy na terenie Zakładu Produkcyjnego w Płocku. Ciekawostką jest, że produkujemy ją z całkowicie oczyszczonych ścieków. Co dzieje się ze zużytą wodą po procesie produkcyjnym? - Część wody naturalnie odparowuje w blokach wodnych, natomiast część wód poprocesowych trafia na naszą oczyszczalnię ścieków. Tam kierowane są też wody opadowe z całego terenu zakładu produkcyjnego. Nie wypuszczamy więc żadnych rodzajów ścieków bez ich oczyszczenia. Ścieki, zarówno opadowe, jak i przemysłowe, przechodzą proces głębokiego oczyszczania. Najpierw jest to oczyszczanie mechaniczne, zwłaszcza pod kątem usuwania produktów naftowych. Wody odpadowe oczyszczane są natomiast z zawiesin, a gdyby pojawiły się w nich produkty odpadowe, również zostają poddane procesowi mechanicznego oczyszczenia. Następnie, wszystkie ścieki oczyszczane są na oczyszczalni biologicznej. Tam korzystamy z pomocy bakterii, osadu czynnego, który oczyszcza nam ścieki ze związków rozpuszczonych w wodzie, a których nie da się oddzielić w procesie mechanicznego oczyszczania. To jeszcze nie jest koniec procesu oczyszczania, ponieważ ścieki po takim oczyszczeniu trafiają do zbiorników końcowych, które mają pojemność 50 tys. metrów sześciennych. Stamtąd z kolei trafiają do stawów trzcinowo-glonowych o pojemności 200 tys. metrów sześciennych. W ten sposób wydłużamy proces oczyszczania ścieków, dzięki czemu przebywają na oczyszczalni od 5 do 7 dni. Gwarantuje to wysoką jakość ich oczyszczania i ich odprowadzanie, kiedy są maksymalnie oczyszczone. W jaki sposób te ścieki są wykorzystywane? - Około 3,5 mln metrów sześciennych ścieków rocznie zawracamy z powrotem do produkcji wody gospodarczej ppoż, służącej do zabezpieczenia technicznego zakładu. Czy to dużo? Owszem, jeśli uświadomimy sobie, że jest to ilość potrzebna np. do produkcji 290 tys. iPhonów czy 9,2 tys. samochodów. Nie ma dzisiaj żadnej produkcji bez zużycia wody, dlatego trzeba tę wodę oszczędzać. PKN ORLEN, oprócz tego, że ponownie wykorzystuje ścieki, stosuje również inne formy jej oszczędzania. W układach chłodniczych woda jest zatężana pięcio-, a nawet sześciokrotnie, krąży między instalacjami a blokiem wodnym, przez co zużywamy mniej wody, uzupełniając jedynie straty. Czy PKN ORLEN zużywa obecnie więcej wody, bo wzrosła produkcja i przerób ropy?  - Warto podkreślić, że w latach 80., kiedy zakład przerabiał dużo mniej wody, niż obecnie, zużywaliśmy rocznie 40 mln metrów sześciennych wody. Dzisiaj zużywamy jej 27,5 mln metrów sześciennych rocznie, a przecież zakład produkcyjny jest dużo bardziej rozwinięty i mamy dodatkowy blok parowo-gazowy, który pobiera od nas wodę. Dzięki zastosowanym technologiom, ograniczyliśmy zużycie wody w sposób znaczący. Gdzie trafiają niewykorzystywane już ścieki? - Nasz zrzut ścieków umiejscowiony jest w kierunku Maszewa. Wylot jest kontrolowany przez nas, PKN ORLEN posiada pozwolenie zintegrowane na odprowadzanie ścieków, który musi spełniać 27 parametrów. Nie są to tylko takie parametry jak zawiesina, kolor czy pH, które posiada każda woda, ale jest to również 9 metali ciężkich, związki charakterystyczne dla przemysłu naftowego, produkty ropopochodne. Na przykład redukcja produktów ropopochodnych w naszych ściekach dochodzi do blisko 90 procent. Odprowadzamy więc do Wisły w naszych ściekach 0,1-0,2 miligrama w litrze, przy wartościach dopuszczalnych 5 miligramów na litr. Podkreślę, że nasze limity dla ścieków na wylocie nie różnią się od limitów dopuszczonych w całej Europie. Podlegamy tym samym restrykcjom co każda rafineria w Europie Zachodniej.