Gdy rodzi się dziecko, rodzice nieustannie drżą w obawie o jego zdrowie. Obserwujemy małe, a potem starsze dzieci, bezustannie zastanawiając się czy ich rozwój przebiega prawidłowo. Co powinno nas zaniepokoić i kiedy należy zgłosić się z pociechą do specjalisty? Rozmawiamy o tym ze specjalistami, którzy w Zespole Szkół Specjalnych w Goślicach pracują z niepełnosprawnymi dziećmi. Zapraszamy do drugiej części naszego materiału.
LOGOPEDA
U dzieci niepełnosprawnych często obserwuje się zaburzenia mowy.
– Mowa jest bardzo ważna w prawidłowym rozwoju dziecka, ma wpływ na jego osobowość, pewność siebie, relacje z innymi – zaznacza Monika Jarzyńska, nauczyciel ZSS w Goślicach, logopeda i mgr pedagogiki specjalnej. – Czasem jednak jej rozwój przebiega nieprawidłowo. Powinno zaniepokoić nas, gdy nasze dziecko w 1. miesiącu nie reaguje na silne dźwięki, nie wydaje innych dźwięków oprócz krzyku, w 3. miesiącu nie głuży i nie grucha, a w 6. miesiącu nie gaworzy – nie powtarza sylab „da-da”, „ba-ba” – wymienia pani Monika.
Jak tłumaczy logopeda, nieprawidłowe jest również, gdy dziecko roczne nie wypowiada sylab, a my podejrzewamy, że nie rozumie poleceń, a także gdy 2 latek nie wypowiada prostych słów, 3 latek nie buduje zdań, ma ubogi zasób słów, nie posługuje się zaimkiem „ja”, 4 latek nie wypowiada głosek k, g, l, ś, ź, ć, dź, wypowiada się jedynie zdaniami prostymi, zniekształca wyrazy, a 5-6 latek nie wypowiada „l” (np. zastępuje je przez j) albo nie wypowiada sz, ż, cz, dż, r.
– Alarmujące jest, kiedy dziecko zdaje się nie słyszeć co do niego mówimy, gdy bawi się monotonnie, np. stuka czymś o podłogę, znacznie odstaje w rozwoju mowy od rówieśników, niechętnie bawi się z dziećmi, jest odrzucone przez grupę z powodu wady wymowy, nawykowo oddycha ustami, a podczas mówienia wysuwa język przez przednie zęby – ostrzega pani Monika. – Ponadto, jeśli już u bardzo małego dziecka zaobserwujemy wolniejszy rozwój takich umiejętności jak siadanie, raczkowanie, gaworzenie, wymawianie pierwszych sylab czy słów, to warto już wtedy zgłosić się do logopedy, by ocenił budowę i funkcjonowanie narządów mowy i ewentualnie zalecił odpowiednie ćwiczenia, które usprawnią motorykę artykulacyjną oraz przyspieszą dojrzewanie tych części układu nerwowego, które odpowiadają za rozwój mowy. Może się bowiem okazać, że opóźnienie rozwoju ruchowego dziecka zapowiada opóźniony rozwój mowy – ostrzega logopeda.
PSYCHOLOG
Jeśli z dzieckiem dzieje się coś, czego nie rozumiemy, jeśli widać, że ma kłopoty, w których nie umiemy mu pomóc, warto pomyśleć o wizycie u psychologa.
– Powinniśmy wybrać się na wizytę, gdy nasze dziecko słabo mówi (czasami przyczyna leży w psychice), jest agresywne, nie słucha dorosłych i robi swoje, często się boi – wymienia Joanna Kołodziej, nauczyciel ZSS w Goślicach, mgr psychologii i oligofrenopedagog. – Warto pomyśleć o tym również, gdy dziecko brało udział w jakiejś katastrofie, przeżyło śmierć bliskiej mu osoby, było krzywdzone psychicznie lub fizycznie, przeżywa rozwód lub rozstanie rodziców, wychowuje się w rodzinie alkoholowej czy należy do grupy dzieci z tzw. ryzyka okołoporodowego (nieprawidłowy przebieg ciąży, powikłany poród, występowanie niepokojących objawów neurologicznych) – wymienia psycholog.
Wskazań do wizyty u psychologa jest znacznie więcej. Zdecydujmy się na to, jeśli: przez dłuższy czas nasze dziecko wykazuje niepokojące objawy somatyczne, np. zaczęło się moczyć, zanieczyszcza się lub odwrotnie – ma problemy z wypróżnianiem, tiki, często budzi się w nocy i jest niespokojne lub ma kłopoty z zasypianiem, przestało jeść, bądź ma wilczy apetyt, w zabawach powtarza sceny przemocy seksualnej, mówi o podejrzanych zachowaniach innych osób, takich, które mogłyby wskazywać na wykorzystywanie seksualne, rozwija się wolniej niż jego rówieśnicy, unika kontaktu z ludźmi, również bliskimi.
Czas ma znaczenie. Jeśli lektura powyższego tekstu zaniepokoiła Was, rodziców, czy zwróciła Waszą uwagę na jakiś problem u Waszego dziecka – nie zwlekajcie dłużej, poszukajcie specjalisty, który rozwieje Wasze wątpliwości.
Wszystkie powyższe terapie, a także specjaliści z ich zakresu są dostępni dla dzieci w wieku od urodzenia do rozpoczęcia nauki w szkole w ramach Wczesnego Wspomagania Rozwoju, prowadzonego przy Zespole Szkół Specjalnych w Goślicach. Dziecko musi posiadać jedynie opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Więcej informacji znajdziecie na stronie ZSS Goślice.