Jak rozpoznać autyzm u dziecka? Można skorzystać z bezpłatnych badań przesiewowych

Liczba zdiagnozowanych przypadków autyzmu rośnie na całym świecie. Według statystyk brytyjskich zaburzenia ze spektrum autyzmu są obecnie najczęstszą przyczyną niepełnosprawności u dzieci (NAPC). W Płocku od 18 lat działa Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Z Autyzmem "Odzyskać Więzi", które kompleksowo zajmuje się zaburzeniami ze spektrum autyzmu u dzieci, młodzieży i od niedawna również dorosłych osób. Specjaliści stowarzyszenia wykonują diagnozę kliniczną w kierunku potwierdzenia lub wykluczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu, prowadzą specjalistyczną terapię, opiekę psychologiczną i psychiatryczną dla całej rodziny. Teraz organizuje akcję badań przesiewowych dla dzieci. Dlaczego jest to tak ważne?

- Mimo, iż w dalszym ciągu brak całościowego wyjaśnienia zarówno przyczyn, jak i patomechanizmów autyzmu i pokrewnych zaburzeń rozwoju, to w ostatnich dziesięcioleciach wypracowano metody terapii i usprawniania przynoszące bardzo dobre efekty, z których stowarzyszenie Odzyskać Więzi korzysta z powodzeniem od 18 lat. Warunkiem powodzenia terapii jest wczesna interwencja, a ta nie może rozpocząć się bez badań przesiewowych, które wyłaniają dzieci z wczesnymi symptomami spektrum autyzmu - wyjaśnia stowarzyszenie.

Jak się okazuje, wczesne symptomy autyzmu można już zaobserwować w wieku niemowlęcym, tymczasem obecnie w Polsce pełne diagnozy kliniczne teoretycznie są wykonywane około 3. roku życia, ale w praktyce jednak znacznie później.

- Postawienie prawidłowej diagnozy jest kluczowe dla wdrożenia prawidłowej terapii, która powinna zostać podjęta jak najwcześniej, gdyż skutkuje bardzo dużą efektywnością. Brak świadomości u rodziców symptomów, które mogą oznaczać zaburzenia ze spektrum autyzmu już u niemowląt, brak dostatecznej wiedzy, czy wrażliwości na ten temat u lekarzy pediatrów czy brak właściwego wyszkolenia diagnostycznego powodują, że mimo, iż niemowlę już manifestuje pewne objawy zaburzenia, pozostają one niezauważone, niezidentyfikowane - podkreśla stowarzyszenie "Odzyskać Więzi".

Z tego powodu organizowana jest akcja badań przesiewowych dla 50 małych dzieci z Płocka, przy pomocy najnowszego, wystandaryzowanego narzędzia diagnostycznego, jakim jest ADOS 2, który składa się pięciu modułów. Procedura wykonania badania jest wysoko wystandaryzowna, co oznacza, że mogą je prowadzić wyłącznie absolwenci specjalistycznego szkolenia ADOS 2. W Stowarzyszeniu cztery terapeutki ukończyły to szkolenie. ADOS 2 skupia się na obszarach komunikacji, interakcji społecznej, zabawy oraz ograniczonych i sztywnych wzorcach zachowań. Badanie można wykonać już od 12. miesiąca życia wzwyż oraz u osób dorosłych. Jak wygląda badanie? Diagnosta obserwuje i koduje zachowania badanej osoby. Czas trwania obserwacji przy użyciu ADOS 2 wynosi od 40 do 60 minut. Do każdego modułu dostępny jest osobny protokół badania oraz algorytm diagnostyczny, w którym diagnosta wpisuje kody i oceny punktowe. Wyniki uzyskane w algorytmach diagnostycznych 1-4 porównuje się z wartościami granicznymi i przyporządkowuje do jednej z trzech kategorii: autyzm, spektrum autyzmu, poza spektrum autyzmu. Algorytm T (dla najmłodszych) daje wynik w postaci różnych poziomów niepokoju, dzięki którym diagnosta formułuje spostrzeżenia kliniczne. Wyniki modułu T sygnalizują, że dziecko zalicza się do grupy ryzyka i należy monitorować jego rozwój, a najlepiej od razu włączyć w specjalistyczną terapię u terapeutów specjalizujących się we wsparciu dzieci z autyzmem. Stowarzyszenie gwarantuje dzieciom po wykonanej diagnozie również udział w bezpłatnej terapii do czasu, kiedy rodzice zdobędą wszelkie dokumenty, pozwalające włączyć je w pomoc systemową: wczesne wspomaganie rozwoju (prowadzone również w Odzyskać Więzi), kształcenie specjalne czy dofinansowanie z PFRON. Bezpłatna diagnoza, bezpłatne badania przesiewowe, bezpłatna terapia po diagnozie są możliwe dzięki dofinasowaniu ze środków Urzędu Miasta Płocka oraz własnych stowarzyszenia. Szczegółowe informacje dostępne są na profilu FB stowarzyszenia oraz pod numerem 506-029-290. Zapisy prowadzone są poprzez stronę autyzmpomoc.org.