Prawnik radzi: Czy choroba psychiczna współmałżonka uniemożliwia rozwód z orzeczeniem o winie?

- Szanowna Pani Mecenas, moja żona leczy się psychiatrycznie. Ja złożyłem pozew o rozwód z orzeczeniem jej winy. Żona bywała agresywna, wyśmiewała mnie. Teraz się śmieje, że wina nie zostanie jej przypisana, bo przecież jest chora i za tą chorobę nie ponosi odpowiedzialności. Jak to jest naprawdę? Czy żona ma rację? - Janusz, lat 40. Szanowny Panie Januszu, rozwód to zawsze trudna i skomplikowana sprawa, a obecność choroby psychicznej jednego z małżonków dodatkowo komplikuje sytuację. Pytanie, które Pan zadał, dotyczy kluczowego aspektu postępowań rozwodowych, a mianowicie - czy choroba psychiczna małżonka może wykluczać przypisanie mu winy za rozkład pożycia małżeńskiego. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2001 r., sygn. akt V CKN 915/00, dostarcza w tej kwestii istotnych wytycznych. Sąd rozważał sprawę małżonków, w której pozwana cierpiała na chorobę psychiczną. Mimo tej choroby, Sąd Najwyższy nie wykluczył automatycznie możliwości przypisania jej winy za rozkład pożycia. Kluczowym czynnikiem, który Sąd wziął pod uwagę, był wpływ choroby na zachowanie pozwanej i w jaki sposób przyczyniało się ono do rozkładu związku. Sąd podkreślił, że możliwość przypisania winy za rozkład pożycia zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju i przebiegu choroby psychicznej. W przypadkach, gdy choroba ma charakter przewlekły lub występują okresy remisji, w których osoba chora jest w stanie świadomie decydować o swoim zachowaniu, możliwe jest rozważenie kwestii winy. W kontekście Pana sytuacji ważne jest, aby zrozumieć, że nawet jeśli żona cierpi na chorobę psychiczną, nie wyklucza to automatycznie możliwości przypisania jej winy za rozpad małżeństwa. Jeśli jej zachowanie - nawet będąc pod wpływem choroby - przyczyniało się do rozkładu pożycia, Sąd może uznać, że ponosi ona za to część odpowiedzialności. Jednakże Sąd Najwyższy podkreślił również, że w takich przypadkach winę należy oceniać z uwzględnieniem wszystkich okoliczności, w tym wpływu choroby na możliwość świadomego i wolnego decydowania przez małżonka. Dodatkowo, Sąd zauważył, że zarówno obowiązki wynikające z ustawy, jak i z zasad współżycia społecznego mogą być naruszone przez zachowania, które w normalnych warunkach byłyby możliwe do uniknięcia. Pana sytuacja wymaga więc szczegółowej analizy zarówno medycznej, jak i prawnej. Choroba psychiczna żony nie jest automatyczną "tarczą ochronną" przed przypisaniem winy. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji, przebiegu choroby i jej wpływu na zachowanie oraz na to, jak te czynniki przyczyniały się do rozkładu pożycia małżeńskiego. W przypadku dalszych pytań w przedmiotowej sprawie zapraszam do kontaktu, aby przygotować najlepszą strategię obrony Pana interesów. Magdalena Podleśna - adwokat wpisana na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Płocku w 2018 roku. Jej obszarem zainteresowania i praktyki zawodowej jest prawo rodzinne. Z tego też względu w 2021 roku ukończyła podyplomowe studia z zakresu Prawa Rodzinnego z elementami psychologii na Uniwersytecie Łódzkim oraz zdobyła uprawnienia do prowadzenia mediacji, w tym mediacji z zakresu prawa rodzinnego. Jeśli macie pytania z zakresu prawa rodzinnego, przesyłajcie je na nasz adres: redakcja@petronews.pl. Przesłanie pytań jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na ich publikację.