Miał tylko 11 lat, kiedy poszedł walczyć o Płock. Kim był "Biszkopt"?

Tadeusz Zygmunt Jeziorowski (ur. 15 listopada 1908 w Gostomi, zm. 4 września 1939 nad Widzewem) był synem Romana i Jadwigi z Kołanowskich. Był harcerzem, porucznikiem Wojska Polskiego, kawalerem Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, który otrzymał pośmiertnie. W dniach 18-19 sierpnia 1920, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, jako jedenastoletni chłopak wziął udział w obronie Płocka. Jego historię przypomniał Instytut Pamięci Narodowej.

"Kochani rodzice! Z własnej woli wychodzę na chwilę na ulicę. Proszę, nie miejcie pretensji do nikogo" - tylko tyle napisał na kartce 11-letni Tadeusz Jeziorowski, gdy potajemnie opuszczał dom, by bronić Płock przed żołnierzami armii bolszewickiej.

W czasie walk o miasto w sierpniu 1920 roku, nazywany przez kolegów "Biszkoptem" harcerz i uczeń słynnego płockiego Gimnazjum im. Stanisława Małachowskiego, ryzykując życie, roznosił amunicję, ładował broń i podawał ją walczącym na barykadach żołnierzom. Jak przypomina IPN, Tadzio wsławił się tym, że gdy na jednej z barykad nie było już żadnego obrońcy, rzucił się, aby ratować tak bardzo cenny porzucony karabin maszynowy. Mimo bolszewickiego ostrzału, chłopiec nie doznał żadnych ran. W uznaniu jego zasług Marszałek Józef Piłsudski, podczas swojego pobytu w Płocku 10 kwietnia 1921 roku, odznaczył chłopca Krzyżem Walecznych. Tadzio Jeziorowski jest najmłodszym w historii kawalerem tego odznaczenia, ustanowionego w toku wojny polsko-bolszewickiej (11 sierpnia 1920 roku) "celem nagrodzenia czynów męstwa i odwagi, wykazanych w boju".

"Tadeusz Jeziorowski posiada wrodzone zamiłowanie do sztuki wojskowej i chciałby w przyszłości poświęcić się tej karierze. W walkach wykazał spryt, łatwość orientacji i duże męstwo. Otrzymanie odznaczenia będzie dla niego bodźcem do dalszej pracy, a może i do poświęcenia się ojczyźnie w służbie w Armii" - napisano w uzasadnieniu przyznania chłopcu Krzyża Walecznych.

Jakie były dalsze losy tego dzielnego chłopca? Tadzio kontynuował naukę w Korpusie Kadetów Nr 2 w Modlinie, a zakończył w Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie, gdzie w 1929 zdał maturę. W latach 1929-1931 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie.  We wrześniu 1939 roku po raz kolejny przyszło mu walczyć w obronie ojczyzny - tym razem jako oficer taktyczny III Dywizjonu Myśliwskiego 6 Pułku Lotniczego. Zginął 4 września 1939 roku, w trakcie powietrznej potyczki z niemieckimi myśliwcami pod Ksawerowem. Pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. IPN podkreśla, że w trakcie wojny polsko-bolszewickiej wielu młodych ludzi wstępowało do armii, aby bronić kraju przed najeźdźcą. Relacje i wspomnienia uczniów ochotników wojny bolszewickiej 1920 r. zostały opracowane w publikacji IPN "O uczniu żołnierzu" K. Konarskiego. Między innymi tę publikację można kupić w atrakcyjnej cenie podczas Dni Wydawnictwa IPN, które odbywają się w dniach 20-31 sierpnia 2022. Na cześć Tadzia Jeziorowskiego powstał komiks "Waleczny Tadzio", który bezpłatnie jest dystrybuowany w szkołach i placówkach kulturalnych Łodzi oraz Płocka. Komiks, przygotowany przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi, można również bezpłatnie pobrać ze STRONY IPN. źródło: IPN źródło: IPN źródło: IPN