Osadzeni zawiesili protest głodowy m.in. w ośrodku specjalnym w Gostyninie

Jak informowaliśmy, protest głodowy w ośrodku o Gostyninie 5 listopada rozpoczęło 24 z 79 pacjentów, a w Czersku 17 z 27. Dyrekcja ośrodka informowała wówczas, że protestujący żądali zmian legislacyjnych, dotyczących ich pobytu w placówce.

Przebywający w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie (Mazowieckie) i w jego oddziale zamiejscowym w Czersku (Pomorskie) zawiesili protest głodowy - przekazało PAP Biuro Rzecznika Praw Pacjenta, powołując się na informację od jednego z pacjentów placówki.

"12 listopada 2024 r. z informacji uzyskanych od jednego z pacjentów Rzecznik dowiedział się, że w piątek 8 listopada pacjenci zawiesili strajk do odwołania i jedzą teraz posiłki" - przekazało we wtorek biuro Rzecznik Praw Pacjenta, odpowiadając na wcześniejsze pytania PAP.

Zaznaczyło, że urząd rzecznika jest w stałym kontakcie z pacjentami z Gostynina i z Czerska. Podało też 7 listopada rzecznik praw pacjenta, odwiedził ośrodek w Gostyninie i rozmawiał z niektórymi pacjentami biorącymi udział w proteście głodowym. Otrzymał od nich informację, że piją napoje i mają zapewnioną pomoc personelu. Rozmawiał też z personelem - pracownicy zapewnili, że pacjenci są pod stałą obserwacją.

Biuro Rzeczniczka Praw Pacjenta zwróciło uwagę, że pacjenci oczekują odpowiedzi z Ministerstwa Sprawiedliwości i z Ministerstwa Zdrowia "związanej z postępem zmian legislacyjnych". Zapewnił, że ośrodek "jest w stałym zainteresowaniu Biura Rzecznika Praw Pacjenta".

Po rozpoczęciu protestu dyrekcja ośrodka w Gostyninie informowała, że protest "polega na odmowie przyjmowania posiłków", przy czym z obserwacji personelu wynikało, że część protestujących pije mocno osłodzone napoje, a niektórzy wybiórczo pobierają wybrane przez siebie posiłki. Dyrekcja placówki zorganizowała spotkania z protestującymi w Gostyninie i w Czersku.

Ośrodek w Gostyninie niedaleko Płocka rozpoczął działalność w 2014 r. Trafiają tam sprawcy najpoważniejszych przestępstw, którzy odbyli karę więzienia, ale w opinii dyrektorów zakładów karnych powinni nadal być izolowani, gdyż z powodu preferencji seksualnych lub zaburzeń osobowości mogą popełniać kolejne przestępstwa.

O bezterminowym umieszczeniu w ośrodku na mocy ustawy z 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób decyduje sąd, zasięgając opinii biegłych. Umieszczona tam osoba może co pół roku składać do sądu wniosek o badanie, czy izolacja jest nadal konieczna.

Placówka działa na terenie Regionalnego Ośrodka Psychiatrii Sądowej w Gostyninie, który użycza jej pomieszczeń.

Pierwszy trafił do niej 10 lat temu Mariusz T., pedofil skazany w 1989 r. na karę śmierci za zabójstwo czterech chłopców. Na mocy amnestii kara została zamieniona na 25 lat więzienia. Na początku 2014 r. zakończył on jej odbywanie. We wrześniu 2019 r. trafił z ośrodka do jednego z zakładów karnych, aby odbyć karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za posiadanie pornografii dziecięcej w latach 2006-2014, gdy odbywał pierwszy wyrok w placówce penitencjarnej w Strzelcach Opolskich. O karze więzienia dla Mariusza T. zdecydował w lipcu 2015 r. Sąd Rejonowy w Gostyninie. Ostatecznie jej odbywanie rozpoczął on po decyzji Sądu Okręgowego w Płocku.

Część przebywających w ośrodku w Gostynie zorganizowała w ostatnich latach dwa protesty głodowe: w czerwcu 2020 r. i w lutym 2021 r.

Pierwszy zakończył się po negocjacjach z udziałem mediatora z listy stałych mediatorów prezesa Sądu Okręgowego w Płocku. Ministerstwo Zdrowia informowało wtedy, że protestujący domagali się m.in. dostępu do własnych urządzeń elektronicznych i internetu oraz odwiedzin bez pracownika ochrony. Resort podawał przy tym, że postulaty obejmowały także żądania zabezpieczenia socjalnego i bytowego. Ostatecznie po kilku dniach zawarto porozumienie.

Powodem drugiego protestu były warunki lokalowe i znaczne, według biorących udział w głodówce, przeludnienie ośrodka. W styczniu 2022 r. otwarto oddział zamiejscowy w Czersku (Pomorskie). Placówka ta powstała, aby odciążyć przeludniony ośrodek w Gostyninie.

W 2017 r. powstał projekt utworzenia osobnej siedziby ośrodka w Gostyninie. Przewidywano wówczas, że w nowej siedzibie o łącznej powierzchni użytkowej ponad 5,5 tys. mkw. będą trzy pawilony z sześcioma oddziałami, na każdym po 10 sal jednoosobowych. Taki układ miał gwarantować bezpieczeństwo i ograniczyć niekontrolowane kontakty między pensjonariuszami. Uruchomienie placówki planowano wstępnie na 2019 r.

W lipcu 2020 r. Ministerstwo Zdrowia informowało, że z uwagi na znaczne przekroczenia liczby osób umieszczanych w Gostyninie konieczne jest wskazanie innego zakładu psychiatrycznego. Na nowy zakład wykonujący obserwację orzeczoną przez sąd wyznaczono wtedy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. St. Kryzana w Starogardzie Gdańskim.

W sierpniu 2020 r. Ministerstwie Zdrowia ogłosiło, że planowane są prace przygotowawcze do rozbudowy ośrodka w Gostyninie. Miała ona zostać zrealizowana do 2023 r.

W maju 2021 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę mającą pomóc ośrodkowi w Gostyninie. Zakładała ona m.in. zwiększenie limitów wydatków budżetu państwa na zapewnienie właściwych warunków postępowania terapeutycznego wobec przebywających w placówce, a także właściwych warunków bezpieczeństwa. Obejmowała też dodatkowe pieniądze na rozpoczęcie budowy nowego ośrodka i stworzenie ośrodka tymczasowego. (PAP)

mb/ joz/