Jakie najważniejsze zadania i programy zrealizował ZUS w 2024?

Aktywny Rodzic, wakacje składkowe, 800 plus, świadczenie wspierające, a także 13. i 14. emerytura - to tylko niektóre zadania i programy realizowane w 2024 roku przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Płocku. Jak wygląda to w liczbach?

Aktywny Rodzic
W październiku 2024 roku ZUS rozpoczął przyjmowanie wniosków o świadczenia z nowego programu „Aktywny Rodzic”. Jego celem jest wsparcie rodziców w łączeniu pracy zawodowej z opieką nad dziećmi do lat trzech. Program „Aktywny Rodzic” obejmuje trzy rodzaje świadczeń: „Aktywni rodzice w pracy”, „Aktywnie w żłobku” oraz „Aktywnie w domu”.

- W zależności od rodzaju świadczenia, kwota wsparcia wynosi od 500 do 1500 zł na dziecko, a w przypadku dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności z odpowiednimi wskazaniami - do 1900 zł - informuje Wojciech Ściwiarski, rzecznik prasowy ZUS w województwie mazowieckim. 

Wnioski o świadczenia są przyjmowane wyłącznie elektroniczne. W całym kraju rodzice wystąpili o wsparcie z nowego programu dla ponad 452 tys. dzieci. Najwięcej wniosków dotyczyło „Aktywnie w żłobku” - na 200,7 tys. dzieci. O świadczenie „Aktywni rodzice w pracy” opiekunowie wystąpili na przeszło 128 tys. maluchów, a o „Aktywnie w domu” - na niemal 123,3 tys. dzieci. Do końca roku ZUS wypłacił łącznie 670,6 mln zł świadczeń z programu „Aktywny Rodzic”. 

W województwie mazowieckim w 2024 roku złożono w ramach programu 73,8 tys. wniosków, w tym ponad 34,6 tys. wniosków o świadczenie „Aktywnie w żłobku” , niemal 20,5 tys. wniosków o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, oraz ponad 18,6 tys. wniosków o świadczenie „Aktywnie w domu”. W 2024 roku w Płocku rodzice złożyli ponad 1,2 tys. wniosków, w tym 596 wniosków o świadczenie „Aktywnie w żłobku”, 261 wniosków o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, oraz 349 wniosków o świadczenie „Aktywnie w domu”.

Wakacje składkowe
Od 1 listopada 2024 roku mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą składać wnioski o zwolnienie z opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne w jednym, wybranym przez siebie miesiącu w danym roku. W tym roku mogli otrzymać zwolnienie za grudzień, pod warunkiem złożenia wniosku w listopadzie oraz spełnienia wymogów dotyczących ulgi. 

Na 31 grudnia 2024 roku do ZUS wpłynęło łącznie blisko 1,5 mln wniosków o zwolnienie z obowiązku opłacania składek. Spośród nich 1,3 mln dotyczy składek za grudzień, natomiast 165,4 tys. za styczeń 2025 r. W województwie mazowieckim o wakacje składkowe za grudzień wpłynęło ponad 229 tys. wniosków, a za styczeń ponad 45 tys., z czego do płockiego Oddziału ZUS wpłynęło ponad 28,3 tys. wniosków za grudzień i 7,8 tys. wniosków za styczeń.

- Zwolnienie obejmuje składki od najniższej podstawy wymiaru, która obowiązuje osobę prowadzącą działalność. W miesiącu objętym wakacjami składkowymi nie trzeba też płacić składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Należy jednak pamiętać, że ulga ta nie obejmuje składki zdrowotnej ani składek, które przedsiębiorca opłaca za inne osoby, takie jak pracownicy, zleceniobiorcy czy współpracownicy. Składki objęte zwolnieniem zostaną sfinansowane z budżetu państwa i będą wliczać się do przyszłej emerytury czy renty przedsiębiorcy - wyjaśnia rzecznik.

Świadczenie wspierające
1 stycznia 2024 r. weszły w życie przepisy wprowadzające świadczenie wspierające. O to świadczenie mogą ubiegać się  osoby z niepełnosprawnościami, które ukończyły 18 lat i posiadają decyzję wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności w której poziom potrzeby wsparcia został określony liczbą punktów uprawniającą do przyznania świadczenia. W okresie od stycznia do listopada ubiegłego roku liczba osób uprawnionych do tego świadczenia wyniosła 70,4 tys., a łączna kwota wypłaconych świadczeń osiągnęła 2 mld 231 mln zł.  W województwie mazowieckim do listopada ub. roku świadczenia wspierające przyznane miało ponad 4,3 tys. osób, wypłacono świadczenia w łącznej wysokości ponad 141,5 mln zł.

Emerytury pomostowe
1 stycznia ubiegłego roku weszły w życie przepisy zmieniające ustawę o emeryturach pomostowych. Nowe regulacje umożliwiły wcześniejsze przejście na świadczenie osobom, które po raz pierwszy podjęły  pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 1 stycznia 1999 roku.

Nowe przepisy dotyczą osób, które wykonywały lub wykonują pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Prace w szczególnych warunkach to zawody obarczone czynnikami ryzyka, które z upływem czasu mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń zdrowia. Z kolei prace o szczególnym charakterze wymagają nie tylko niezwykłej odpowiedzialności, ale także wyjątkowej sprawności psychofizycznej.

- Do takich zawodów należą m.in. górnik, hutnik, rybak morski oraz pracownik opieki społecznej, który zajmuje się osobami dotkniętymi chorobami psychicznymi. W tej grupie znajdują się również kierowcy autobusów, trolejbusów oraz motorniczy tramwajów w transporcie publicznym, a także ratownicy medyczni i wiele innych profesji - dodaje rzecznik.

W listopadzie 2024 roku liczba osób otrzymujących emerytury pomostowe wyniosła 40 tys., a łączna kwota wypłat od stycznia do listopada 2024 roku osiągnęła 2 mld 302 mln zł. 

800 plus 
Od 1 stycznia 2024 roku świadczenie wychowawcze wynoszące 500 zł zostało podwyższone do 800 zł. Zmiana ta wprowadzona została automatycznie, co oznacza, że nie było potrzeby składania dodatkowego wniosku. Aby ubiegać się o świadczenia po raz pierwszy lub na kolejny okres świadczeniowy, wniosek należy złożyć wyłącznie w formie elektronicznej. Można to zrobić za pośrednictwem aplikacji mobilnej mZUS, dostępnej na smartfony i tablety, bezpośrednio na platformie PUE/eZUS, na portalu Emp@tia lub w systemie bankowości elektronicznej. Wypłata środków odbywa się bezgotówkowo na wskazany we wniosku numer konta. ZUS przekazuje pieniądze co miesiąc, w dziesięciu terminach płatności. 

W okresie od stycznia do listopada 2024 roku wypłacono świadczenia wychowawcze dla 7,2 mln dzieci, a łączna kwota wypłat osiągnęła 60 mld 572 mln zł. W województwie mazowieckim liczba złożonych wniosków w tym czasie to ponad 830,4 tys., z czego w Płocku złożono ponad 15,6 tys. wniosków. 

13. emerytury
W 2024 roku 8,7 mln osób otrzymało dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, znane jako „trzynastka” na łączną kwotę 15 mld 604 mln zł. W województwie mazowieckim dodatkowe roczne świadczenie pieniężne otrzymało ponad 1,1 mln osób na łączną kwotę 2,1 mld złotych, z czego ZUS Oddział w Płocku wypłacił ponad 191,8 tys. trzynastek na kwotę ponad 341,6 mln zł.

Trzynastka przysługiwała w wysokości najniższej emerytury. W 2024 roku wynosiła 1780,96 zł brutto. Aby ją otrzymać, nie trzeba było składać żadnego wniosku. ZUS przyznał ją z urzędu.

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne przysługiwało osobom, które 31 marca 2024 roku miały prawo do wypłaty emerytury - w tym m.in. emerytury pomostowej, okresowej emerytury kapitałowej i emerytury częściowej, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty socjalnej, renty rodzinnej, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, świadczenia i zasiłku przedemerytalnego.

14. emerytury
W 2024 roku ZUS wypłacił kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, znane jako tzw. czternastka. Świadczenie to trafiło do 6,7 mln osób, a łączna kwota wypłat wyniosła 9 mld 898 mln zł. W województwie mazowieckim czternastą emeryturę otrzymało ponad 870,9 tys. świadczeniobiorców na kwotę niemal 1,2 mld zł, z czego Oddział ZUS w Płocku wypłacił ponad 156,2 tys. czternastek na kwotę ponad 231,5 mln zł.

Kolejne dodatkowe roczne świadczenie otrzymały osoby, które na ostatni dzień sierpnia 2024 roku miały prawo do emerytury, renty lub innego świadczenia długoterminowego wypłacanego przez ZUS. Na pełną kwotę czternastki, czyli 1780,96 zł brutto mogły liczyć osoby, których świadczenie podstawowe, np. emerytura lub renta, nie przekraczały 2900 zł brutto. Osobom ze świadczeniem głównym między 2900  a 4630,96 zł brutto "czternastka" była zmniejszana zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Świadczenie nie było jednak przyznawane, jeśli kwota czternastej emerytury była niższa niż 50 zł. Oznacza to, że tzw. czternastki nie otrzymały osoby, których emerytura lub renta przekraczała 4630,96 zł brutto.