Choć tradycja Nocy Kupały pochodzi z czasów Słowian, to do dziś przetrwała w formie zabawy. Pozostała tradycja plecenia wianków i puszczania ich na wodę, czy palenia ognisk. W Płocku wiele dziewcząt, choć  nie tylko, wzięło udział w tym wydarzeniu.

W sobotę, 22 czerwca płockie nabrzeże rozbrzmiało muzyką i zapełniło się uczestnikami wspólnego świętowania Nocy Kupały. Nie zabrakło tytułowych wianków - dziewczęta wyplatały je z rosnących na skarpie kwiatów i upiększały swoje fryzury kolorowymi roślinnymi ozdobami.

W pobliżu molo rozstawiono scenę, na której wystąpił zespół Kirszenbaum, wykonujący współczesną i bardzo specyficzną interpretację słowiańskich, klezmerskich oraz anglosaskich folków, z dynamicznym, szepcząco-krzyczącym duetem wokalnym. Tuż po koncercie odbyło się widowisko "Teatr Ognia Bohema". Ten pokaz został przygotowany specjalnie na obchody nocy świętojańskiej i w takim klimacie pozostawał. Nie zabrakło ognia, którym balansowali artyści, kostiumów, obrazujących tradycje i wierzenia słowiańskie, a także dynamicznej muzyki i głosu lektora, który wprowadzał publiczność w tajemnice tradycji Słowian, Nocy Kupały czy legendy o kwiecie paproci. Finałem występu był widowiskowy pokaz plucia ogniem oraz pokaz "furia iskier". Następnie wszyscy przeszli na nabrzeże, gdzie w pobliżu molo ratownicy płockiego WOPR odbierali wianki, kładąc je na specjalnej platformie i wypuścili wszystkie na rzece Wiśle.

Noc Świętojańska - skąd ta tradycja?

Pierwotnie Słowianie świętowali Noc Kupały, które odbywało się zawsze w noc przesilenia letniego. To święto, nazywane również Sobótką, było pogańską wersją współczesnych walentynek. Po przyjęciu przez Polskę chrześcijaństwa, Kościół postanowił połączyć ten słowiański obyczaj z obrzędowością chrześcijańską, ponieważ nagość i lekkość obyczajów nie pasowały do chrześcijańskiej moralności. Dlatego wykorzystano postać św. Jana Chrzciciela, który udzielał chrztu w rzece Jordan i miał patronować zbiornikom wodnym. To właśnie Kościół wprowadził tradycję, że dopiero po dniu św. Jana można bezpiecznie korzystać z wodnych kąpieli w zewnętrznych zbiornikach.

Aby przekonać Słowian do Nocy Świętojańskiej, połączono część zwyczajów i obrzędów z dawnych lat, ale nadano im mniej frywolny charakter, bardziej zabawowy. Nadal jednak panny puszczały wianki na wodzie, a kawalerowie je łapali. Zwyczaj ten przetrwał do dzisiaj - dziewczęta uplecione przez siebie wianki rzucają w nurt rzeki, a te powinny zostać wyłowione przez kawalera. Jeśli się tak nie stanie, to właścicielka wianka nie zakocha się przez najbliższy rok. Podobnie się stanie, jeśli kawaler nie złapie żadnego wianka. Jeśli natomiast wianek zaplącze się w przybrzeżne sitowie lub zatonie, to może oznaczać miłość nieszczęśliwą lub staropanieństwo.

Legenda o kwiecie paproci

Noc Świętojańska związana jest z legendą o kwiecie paproci. Na jego poszukiwania co roku ruszali śmiałkowie, bo zakwitała tylko tej jednej nocy, w czasie letniego przesilenia. Odszukać ją mógł jedna tylko człowiek dobry i sprawiedliwy, który nie wyrządził nikomu krzywdy. A dlaczego kwiat paproci był tak cenny? Według wierzeń, zapewniał szczęście i bogactwo.

Magiczny ogień

Nic dziwnego, że podczas płockiego wydarzenia pojawiło się widowisko bazujące na ogniu. Był to bardzo ważny element, wręcz symbol Nocy Świętojańskiej, który miał oczyszczać i chronić przed złem. Nocą rozpalano ogniska, tańczono wokół nich i skakano przez ogień. Wierzono, że wpędzi to zło, ale i zapewni zdrowie, pomyślność oraz płodność. Jeśli para udanie skoczyła przez ogień, trzymając się za ręce, wróżyło to udane małżeństwo. Dodatkowo, dym z ognisk miał zapewniać dobrą pogodę w czasie żniw.

Oczyszczająca woda

Jan Chrzciciel był patronem wody, a jej święcenie było (i jest) jednym z chrześcijańskich rytuałów. Podczas Nocy Świętojańskiej kąpano się, co miało oczyszczać ciało i duszę, a także zapewniać zdrowie i płodność. Na zakończenie tej ceremonii, rano należało przejść boso po zroszonej trawie, aby zyskać atrakcyjność dla płci przeciwnej.

Obecnie obydwa święta obchodzone są często razem, stając się powodem wspólnej zabawy. Jednak Noc Kupały jest wcześniej, niż tradycyjna Noc Świętojańska, która ma sztywną datę na noc z 23 na 24 czerwca. Święto, wywodzące się z tradycji słowiańskiej związane jest ściśle z letnim przesileniem, obchodzimy więc je w najkrótszą noc w roku, z 21 na 22 czerwca.