Ta płocka aleja zyska nazwę! Uczcimy znaną płocczankę

Inicjatorem nazwania alei spacerowej, która na wysokiej nadwiślańskiej skarpie w Płocku biegnie od Placu Książęcego do ulicy Kazimierza Wielkiego, w najstarszej części miasta, była Płocka Rada Kobiet. W czwartek za przyjęciem uchwały w tej sprawie zagłosowali wszyscy płoccy radni, których jest 25.

Jedna z alei spacerowych na nadwiślańskiej skarpie w Płocku (Mazowieckie) nosić będzie imię Marceliny Rościszewskiej (1875-1949), pedagożki, odznaczonej przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Walecznych za zasługi w obronie miasta przed bolszewikami w 1920 r. - tak zdecydowali płoccy radni.

W uzasadnieniu uchwały podkreślono, że Marcelina Rościszewska to pedagożka, działaczka niepodległościowa, bohaterka obrony Płocka przed armią bolszewicką w sierpniu 1920 r. i jedna z dwóch kobiet odznaczonych Krzyżem Walecznych.

Rościszewska urodziła się 9 listopada 1875 r. w Lipawie, obecnie Łotwa. Pochodziła z rodziny o tradycjach patriotycznych związanych m.in. z powstaniem styczniowym. Kształciła się w Instytucie Maryjnym Panien Szlacheckich w Białymstoku, a następnie we Francji, w Instytucie Panien Polskich Hotelu Lambert w Paryżu i na Sorbonie.

Od 1908 r. prowadziła w Płocku żeńską, siedmioklasową Szkołą Udziałową. W 1920 r. przekazała ją na własność państwa. Szkoła otrzymała wówczas nową nazwę - Gimnazjum Żeńskie im. Hetmanowej Reginy Żółkiewskiej. Rościszewska kierowała tą placówką do emerytury w 1933 r. W 1935 r. przeniosła się do Krakowa, gdzie zamieszkała u syna. Zajmowała się tam działalnością charytatywną.

Zmarła 4 kwietnia 1949 r. Została pochowana na cmentarzu Rakowickim. Na życzenie zmarłej zamiast kwiatów na grób pieniądze zebrane na ten cel przeznaczono dla najuboższych rodzin. Obecnie jej prochy spoczywają w grobowcu rodzinnym w Będkowicach koło Krakowa.

W 1920 r., gdy armia bolszewicka zaatakowała Płock, chcąc przedostać się przez Wisłę i zaatakować Warszawę od zachodu, Rościszewska była jedną z organizatorek cywilnej obrony miasta. Jako przewodnicząca Służby Narodowej Kobiet Polskich zorganizowała w prowadzonej przez siebie szkole żeńskiej szpital polowy i punkt żywieniowy, a jej uczennice były m.in. sanitariuszkami.

Obrona Płocka przed bolszewikami trwała od 18 do 19 sierpnia 1920 r. Wojsko wspierali mieszkańcy miasta, w tym kobiety i dzieci. Na ulicach wzniesiono barykady. W bitwie zginęło 250 obrońców, a 300 zostało rannych. Najmłodszym poległym był 14-letni harcerz Antolek Gradowski. Bolszewicy zostali zmuszeni do odwrotu.

Odwiedzając Płock w kwietniu 1921 r., marszałek Józef Piłsudski za bohaterską postawę odznaczył miasto Krzyżem Walecznych. Odznaczeni zostali wówczas także wojskowi i cywilni obrońcy, w tym harcerze, a wśród nich 14-letni Józef Kaczmarski i 12-letni Tadeusz Jeziorowski i pośmiertnie Antolek Gradowski. Wśród uhonorowanych była również Marcelina Rościszewska.

Jej ulubionym nakryciem głowy był okazały kapelusz z obszernym rondem. Przeszedł on do historii dzięki fotografiom, na których utrwalono moment, gdy Rościszewska wita się z marszałkiem Piłsudskim. Nawiązaniem do tego historycznego kapelusza są ciasteczka marcelinki, które upieczone przez uczniów i nauczycieli Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 24, każdego roku w Narodowe Święto Niepodległości są rozdawane przez harcerzy na płockich ulicach.

We wrześniu 2023 r. w Płocku przy ul. Tumskiej, głównym pasażu miasta, odsłonięto pomnik Marceliny Rościszewskiej, który powstał z inicjatywy społecznej. Pomnik przedstawia postać Marceliny Rościszewskiej właśnie w charakterystycznym kapeluszu.

Aleja, która nosić będzie imię Marceliny Rościszewskiej, to jedno z ulubionych miejsc spacerowych mieszkańców Płocka i przyjezdnych. Położna jest na wysokiej na około 50 metrów skarpie, skąd rozciąga się rozległa, malownicza panorama doliny Wisły.

Aleja przebiega od Placu Książęcego, gdzie w pobliżu zabytkowego kościoła farnego znajduje się pomnik Bolesława III Krzywoustego, za którego panowania Płock pełnił funkcję stolicy Polski, do ulicy Kazimierza Wielkiego, gdzie znajduje się średniowieczna baszta ówczesnych murów obronnych miasta oraz dawny spichlerz, obecnie oddział etnograficzny Muzeum Mazowieckiego. (PAP)

mb/ dki/