Prawnik radzi: Czym różni się rozwód od separacji? Czy paragony mogą być dowodem w sprawie o alimenty?

Na łamach PetroNews kontynuujemy cykl porad prawnych. Adwokat Magdalena Podleśna odpowiada na pytania naszych czytelników z zakresu prawa rodzinnego.

Krzysztof, 39 lat: Pani Mecenas, między mną a moją żoną pojawiły się problemy. Nie układa się między nami. Rozważam złożenie sprawy o rozwód, ale moi bliscy doradzają mi separację. Czym różni się rozwód od separacji i co dla mnie byłoby najlepsze?

PowiązaneTematy

– Szanowny Panie, ciężko nie znając tak naprawdę istoty problemu, odpowiedzieć, co w Pana przypadku byłoby najlepsze. Kiedy pojawia się kryzys w rodzinie, warto jednak zacząć od rozmowy, ewentualnie terapii, czy też mediacji. Decyzji o rozstaniu nie należy podejmować pochopnie. Separacja, jak i rozwód to naprawdę drastyczny krok, oznaczający koniec małżeństwa.

Warto jednak poznać różnice między rozwodem a separacją, które sprowadzają się niejako do konsekwencji, jakie obie te instytucje powodują. Zacznijmy od tego, że rozwód to nic innego, jak rozwiązanie małżeństwa przez sąd. Prawomocny wyrok oznacza, że małżeństwo przestaje istnieć. Oczywiście, orzeczenie rozwodu możliwe jest tylko, gdy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego i brak jest negatywnych przesłanek, które w razie wystąpienia uniemożliwiają orzeczenie rozwodu. Po orzeczeniu rozwodu, żaden z małżonków nie odpowiada za zobowiązania drugiego powstałe od tego dnia. Żaden z małżonków nie dziedziczy również po śmierci drugiego z małżonków.

Jeśli zaś chodzi o separację, to wskazuję, że mamy do czynienia z separacją faktyczną i separacją formalną. Separacja to nic innego, jak zaniechanie wspólnego pożycia między małżonkami, co często jest związane z prowadzeniem odrębnych gospodarstw domowych. Separację formalną reguluje art. 61¹ Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem, jeśli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. Już na pierwszy rzut oka widać, że orzeczenie separacji może mieć miejsce, kiedy występuje zupełny rozkład pożycia, zaś rozwód może zostać orzeczony tylko, gdy mamy do czynienia z zupełnym i trwałym rozkładem pożycia. Istotną różnicą jest również to, że po orzeczeniu rozwodu możliwe jest zawarcie kolejnego związku małżeńskiego. Natomiast separacja takiej możliwości nie daje.

Małżeństwo trwa nadal, lecz ustają pewne jego skutki. Podobnie bowiem jak w przypadku rozwodu, ustaje między małżonkami wspólność ustawowa, czyli każdy z małżonków ma swój własny odrębny majątek. Każdy z małżonków odpowiada indywidualnie za swoje zobowiązania i żaden z małżonków nie dziedziczy po sobie. Kluczowe jest jednak to, że orzeczenie separacji jest odwracalne. Precyzując, jeśli oboje małżonkowie dojdą do wniosku, iż nie chcą być już w separacji, to sąd może orzec o jej zniesieniu, a wtedy wszystkie skutki o jakich pisałam powyżej ustaną.

Aleksandra 34, lata: Pani Mecenas proszę o wyjaśnienie jak to jest z tymi paragonami, jako dowodami w sprawie. Czytałam, że paragony nie mogą być dowodem w sprawie o alimenty.

– Szanowna Pani, jest wiele orzeczeń, które odnoszą się do tego problemu. Zgodnie np. z wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 czerwca 2016 roku (sygnatura akt: XIII Ca 95/16) paragon jest dowodem zakupu określonych produktów, jednak nie wskazuje kto dokonał określonego zakupu, natomiast w pewnym stopniu uprawdopodabnia ponoszone koszty utrzymania. Zgodnie z tym orzeczeniem zalecam ewentualnie prócz paragonu posiadać np. potwierdzenie płatności kartą, czy też wydruk z konta, by móc wykazać, że rzeczywiście to Pani poniosła dane koszty. Rzecz bowiem w tym, iż sądy często samych paragonów nie uwzględniają uznając, że paragon fiskalny nie jest dowodem imiennym. Takie stanowisko wyraził np. Sąd Okręgowy w Krakowie w wyroku z dnia 14 stycznia 2014 roku w sprawie prowadzonej za sygnaturą akt XI 1Ca 547/13.

Są również przypadki, że mamy do czynienia z tak zindywidualizowanymi zakupami, że brak jest wątpliwości, iż to dana osoba dokonała tych zakupów. W tym zakresie wypowiadał się Sąd Rejonowy w Trzebnicy (wyrok wydany w sprawie VII RC 71/14 w dniu 16 września 2014 roku), który stwierdził, że w zakresie wydatków na wózek dziecięcy, buty i kurtki paragony fiskalne przedstawione na te okoliczności dowodzą zakupów towarów na tyle zindywidualizowanych, że uznać należało, iż odzwierciedlają wydatki dokonane na rzecz małoletniego. Powyżej zacytowane orzeczenia wskazują, że jak zwykle dana kwestia może być rozwiązana w dwojaki sposób. Należy dokładnie przeanalizować Pani sprawę i ewentualnie posiadane paragony. Dla bezpieczeństwa jednak zalecam wykazanie poniesionych wydatków fakturami imiennymi, tak by był określony konkretny nabywca.

Magdalena Podleśna – adwokat wpisana na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Płocku w 2018 roku. Jej obszarem zainteresowania i praktyki zawodowej jest prawo rodzinne. Z tego też względu w 2021 roku ukończyła podyplomowe studia z zakresu Prawa Rodzinnego z elementami psychologii na Uniwersytecie Łódzkim oraz zdobyła uprawnienia do prowadzenia mediacji, w tym mediacji z zakresu prawa rodzinnego.

Jeśli macie pytania z zakresu prawa, przesyłajcie je na nasz adres: redakcja@petronews.pl.