Zakład Produkcyjny PKN ORLEN w Płocku jest zakładem wysokiego ryzyka, w którym niezbędne jest zastosowanie systemów bezpieczeństwa. Jakich? O tym rozmawiamy z Krzysztofem Topolewskim, Kierownikiem Centralnego Działu Harmonogramowania i Koordynacji Produkcji.
W naszym cyklu „ORLEN bez tajemnic” tym razem wyjaśniamy, w jaki sposób działają w kompleksie rafineryjno-petrochemicznym systemy bezpieczeństwa. Opowiedział nam o tym Krzysztof Topolewski, Kierownik Centralnego Działu Harmonogramowania i Koordynacji Produkcji, który pokazał również jak wygląda nadzór nas sprawnym procesem produkcji.
Co to są systemy bezpieczeństwa? Co je tworzy?
– To systemy techniczne i organizacyjne, stworzone w celu prowadzenia bezpiecznej produkcji w zakładzie o dużym ryzyku, dla instalacji o bardzo skomplikowanych parametrach technologicznych. W naszym zakładzie na system organizacyjny składają się m.in. przepisy, które tworzą kompleksowy system prewencji. Do niego należy system zarządzania bezpieczeństwem dla każdego obiektu produkcyjnego. Do systemu bezpieczeństwa należy też np. plan operacyjno-ratowniczy, który pokazuje nam, jakie działania należy podjąć w ewentualnych sytuacjach zagrożenia. Systemy zaprojektowane zostały w taki sposób, aby w przypadku zagrożenia automatycznie uruchamiać zabezpieczenia i nie czekać na decyzję człowieka. Do takich zabezpieczeń należą np. układy pochodni.
Czy każda instalacja posiada instrukcję w jaki sposób zachowywać się, gdy dzieje się coś niestandardowego?
– Podstawowym dokumentem dla instalacji produkcyjnej jest instrukcja technologiczna, dotycząca prowadzenia procesu produkcyjnego, również w przypadkach nieplanowanych zdarzeń. Drugim dokumentem jest instrukcja BHP, trzecim instrukcja bezpieczeństwa pożarowego, a czwartym instrukcje stanowiskowe.
Dlaczego takie systemy bezpieczeństwa są wdrażane w zakładach chemicznych?
– Odpowiedź jest oczywista: aby natychmiast i skutecznie działać przy wystąpieniu awarii i jak najskuteczniej zapobiegać ich skutkom lub je minimalizować. Już na poziomie projektowania instalacji sprawdzamy, jakie możemy wprowadzić systemy bezpieczeństwa, by nie dopuścić do takich sytuacji.
Czy mają tu zastosowanie nowe technologie?
– W Zakładzie Produkcyjnym ORLENU w Płocku wprowadzamy najlepsze dostępne praktyki inżynierskie z całego świata na naszych obiektach produkcyjnych. Projektowanie nowych instalacji uwzględnia zawsze aspekty produkcyjne, BHP, przeciwpożarowe, ochrony środowiska, ekonomiczne i inne. Zawsze staramy się prowadzić procesy technologiczne w takich reżimach, żeby były jak najmniej uciążliwe dla środowiska. Na każdej instalacji produkcyjnej prowadzona jest kontrola emisji on-line, dzięki której przestrzegamy norm środowiskowych.
Czemu służy sterownia?
– Tu nadzorowane są procesy technologiczne. W sterowniach wykwalifikowana kadra prowadzi procesy wytwarzania produktów, aby osiągnąć cel produkcyjny w sposób bezpieczny i zgodnie z rygorami prawnymi z zakresu ochrony środowiska.
Jak często jest modyfikowany system bezpieczeństwa?
– Zawsze, kiedy obligują nas do tego przepisy zewnętrzne lub zdobywamy jakąś wiedzę, która wymaga modyfikowania wewnętrznych przepisów. To wszystko dla zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa, np. wprowadzenia dobrych praktyk inżynierskich. W praktyce weryfikacja i aktualizacja systemu następuje przynajmniej raz w roku.
Jak często testowany jest system bezpieczeństwa?
– Zgodnie z harmonogramem, czyli osiem razy w roku, poprzez ćwiczenia wewnętrzne wszystkich służb. Natomiast ćwiczenia zewnętrzne z udziałem Państwowej Straży Pożarnej przeprowadzamy raz na dwa lata.
Zwykle dla płocczan testy to tylko wyjące syreny. Co jeszcze dzieje się podczas ćwiczeń?
– Jest to sprawdzenie w praktyce wszystkich elementów bezpieczeństwa, czyli zarówno akustycznych w postaci syren alarmowych, ale i systemu powiadamiania pracowników czy wyjazdu służb uczestniczących. W sposób praktyczny te służby ćwiczą również dojazd i realizację czynności zapisanych w różnych scenariuszach wspólnie z pracownikami instalacji, biorącymi czynny udział w ćwiczeniach.
Jakie służby wchodzą w skład systemu bezpieczeństwa?
– Podstawowymi służbami „centralnymi” są: Zakładowa Straż Pożarna, pogotowie ratunkowe, ORLEN Ochrona i Centralny Dział Harmonogramowania i Produkcji, czyli inżynierowie, którzy nadzorują wszystkie procesy produkcyjne pod względem technologicznym i bezpieczeństwa.
W pomieszczeniu sterowni znajduje się szafka z torbami. Do czego one służą?
– Przede wszystkim, każdy pracownik jest wyposażony w odpowiednie ubranie, zgodne z przepisami, które służy do jego ochrony osobistej. Ubranie to zabezpiecza pracownika w przypadku podwyższonych temperatur, jest niepalne, jest też antyelektrostatyczne. Oprócz tego, każdy z pracowników jest wyposażony w indywidualne środki ochrony osobistej – maskę gazową, znajdującą się w torbie przypisanej każdemu pracownikowi.
Do czego służy czujnik, który ma pan na wyposażeniu?
– Jest to czujnik gazowy, który monitoruje węglowodory, tlen, siarkowodór i dwutlenek siarki. W taki czujnik osobisty będą wyposażeni wszyscy pracownicy PKN ORLEN na instalacjach produkcyjnych (na większości instalacji już je posiadają). Czujnik ma ustawione progi alarmowe, po przekroczeniu których wydaje z siebie komunikat świetlny i dźwiękowy, informując pracownika, że w jego otoczeniu zidentyfikowano zagrożenie. Kiedyś to urządzenie było dużo większe i mierzyło tylko jeden gaz, natomiast technika pozwoliła na jego miniaturyzację i pomiar czterech gazów.
Jaka jest procedura w przypadku, gdy czujnik wykaże przekroczone normy?
– Pracownik musi się wycofać z zagrożonego miejsca, poinformować przełożonego o zdarzeniu i przystąpić do ustalenia przyczyn, zgodnie z obowiązującymi instrukcjami, zabezpieczony sprzętem ochronnym i koniecznie w asyście innego pracownika.
Rozmawiała: Agnieszka Stachurska
artykuł promowany