REKLAMA

REKLAMA

Szlakiem płockiego przemysłu: Elektrownia na Radziwiu

REKLAMA

Napotykamy na nie przypadkiem. Czasem mijamy codziennie, nie wiedząc jaka historia kryje się za murami naznaczonymi czasem. Co działo się w starych budynkach na terenie Płocka i okolic? Postaramy się odkryć je na nowo i przypomnieć ich historię.

Przeczytajrównież

Zapoznając się z historią miasta Płocka z pewnością natrafimy na informację o Elektrowni Miejskiej w dzielnicy Radziwie. W latach dwudziestych stanowiła jedyne źródło zasilania miasta i była największym tego typu zakładem na Mazowszu. Żeby zapoznać się z jej historią, cofnijmy się do 1908 roku…

Reklama. Przewiń aby czytać dalej.
Uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie
Uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie

Pionierami elektryczności w Płocku byli panowie Stanisław i Józef Górniccy, którzy w 1908 roku uruchomili agregat prądotwórczy. Działalność prowadzili aż do 19 września 1929 r., rozwijając własną elektrownię oraz sieć. Bracia Górniccy byli jedynym dostawcą energii, narzucali zbyt wysokie ceny, dlatego rada miejska, kierowana przez prezydenta Płocka Stefana Zbrożynę, podjęła decyzję o wybudowaniu nowej elektrowni.

O wyborze miejsca pod budowę elektrowni zadecydowały warunki geograficzne i możliwości istniejącej już infrastruktury, takiej jak port, stocznia czy połączenie kolejowe z Gostyninem i Kutnem. Węgiel transportowano koleją na pobliską stację PKP, następnie kolejką wąskotorową trafiał do elektrowni. Wygodny dostęp do wody był kolejnym atutem, przemawiającym do podjęcia decyzji o powstaniu elektrowni w tym miejscu.

Szlakiem płockiego przemysłu: Cukrownia na Borowiczkach

Oficjalnie budowę Elektrowni na Radziwiu rozpoczęto 11 października 1927 roku. Przed rozpoczęciem prac, odbyły się uroczystości związane z poświęceniem kamienia węgielnego pod budowę. W uroczystościach brały udział najważniejsze osobistości lokalnych władz i Kościoła.

Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie
Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie

W rok po rozpoczęciu prac, elektrownia była w stanie wyprodukować pierwszą energię elektryczną. We wrześniu 1929 roku oficjalnie zakończono budowę i oddano obiekt do użytku. Budynek został wyposażony w komin o wysokości 55 metrów. Na terenie znajdował się żuraw, niezbędny przy rozładunku opału. We wnętrzu zamontowano dwa kotły opłomkowe produkcji firmy H. Cegielski i dwa generatory firmy BBC. W ten sposób uzyskano wydajność na poziomie 960 kW. Żeby miasto mogło korzystać z elektryczności, rozpoczęto budowę linii zasilającej, wybudowano sieć oświetlenia ulicznego i stacje transformatorowe. Z końcem 1929 roku, z nowoczesnej jak na tamte czasy elektryczności korzystało ponad trzy tysiące odbiorców.




Elektrownia podczas powodzi na Radziwiu, luty 1982. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie
Elektrownia podczas powodzi na Radziwiu, luty 1982. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie

Jesienią 1929 roku kierownictwo elektrowni tworzyli J. Starzyński, inż. J. Cybulski oraz główna księgowa, pani F. Hakowska. W skład personelu wchodzili: K. Araszkiewicz, Wł. Białkowski, H. Bielecki (kier. ruchu), J. Błoński, B. Bogusławski, Borkowski, Wł. Busse, K. Chęcińska, K. Dolecki, B. Dudziński, F. Ferszt, W. Garwacki, J. Grażulewicz, J. Gron, R. Grudziński, Hejne, J. Jasiński, K. Jędrzejak, M. Kępczyński, Kotowski, R. i F. Kuczkowscy, Miaśkiewicz, J. Rybińska, inż. H. Szenwitz, J. Ukryn, J. Wierzchowska.

Elektrownia podczas powodzi na Radziwiu, luty 1982. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie
Elektrownia podczas powodzi na Radziwiu, luty 1982. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie

W kolejnych latach zmodernizowano elektrownię, wymieniając kotły i osiągając moc 2000 kW. Prace związane z ulepszeniem elektrowni przeprowadził Związek Elektryfikacyjny Międzykomunalnego Województwa Warszawskiego w 1937 roku. W 1938 roku elektrownia radziwska była największym zakładem na Mazowszu, co spowodowało, że ZEMWAR przeniósł swoje biura z Łowicza do Płocka.

W lutym 1939 roku doposażono elektrownię w kolejny kocioł, uzyskując 2400 kW. 1 września 1939 r. miasto zostało dwukrotnie zbombardowane przez lotnictwo niemieckie. Celem nalotów były elektrownia i mosty na Wiśle. Podczas trwania okupacji, Niemcy na bazie przedwojennych polskich planów podnieśli moc o kolejne 2400 kW.

Elektrownia podczas powodzi na Radziwiu, luty 1982. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie
Elektrownia podczas powodzi na Radziwiu, luty 1982. Źródło: Radziwie, jakiego nie pamiętacie

Ostatecznie elektrownia wytwarzała energię o mocy 3,4 MW. We wrześniu 1945 roku rozpoczęto prace naprawcze uszkodzonych przez Niemców urządzeń. Skompletowano również wyposażenie, które zostało skradzione. W latach pięćdziesiątych powojenne zmiany i postęp techniczny przyczynił się do powstania Zakładu Sieci Elektrycznych w Płocku. W 1958 roku połączono Zakłady Sieci Elektrycznych Płock, Zakładu Zbytu Energii Elektrycznej Płock oraz Elektrownię na Radziwiu, w wyniku czego powstał Zakład Energetyczny Płock.

Produkcja energii na Radziwiu stała się jednak nieopłacalna i mało konkurencyjna z innymi, nowymi elektrowniami. Podziały terenowe w latach sześćdziesiątych doprowadziły do podjęcia decyzji o zamknięciu elektrowni. Ostatecznie zakład zamknięto w 1964 roku. Produkcję elementów żelbetowych oraz warsztaty zostały zamknięte dwa lata później. Budynek został sprzedany w 2002 roku.

O autorze

Marek Opal – swoją przygodę z eksploracją miejską zaczął w 2013 roku. Początkowo tylko podziwiał informacje historyczne, jak i zdjęcia znalezione w Internecie. Później przyszła mu do głowy myśl, że musi spróbować swoich sił w terenie, w swoich okolicach. Jak się szybko okazało, okolice Płocka oferują wiele dobrego w tym temacie. Szybko zgromadził informacje i ruszył w teren. Najpierw szukał w okolicach Płocka i Sierpca, później przyszedł czas na dalsze wyprawy – do Włocławka, Sochaczewa czy Nowego Dworu Mazowieckiego. Odwiedzał od fabryk, przez pałacyki, po inne ruiny, i tak powstała spora kolekcja zdjęć.

Materiały źródłowe:
Tekst na podstawie: „Historii i współczesności elektroenergetyki na Mazowszu Płockim”
Facebook: Radziwie, jakiego nie pamiętacie
WWW: Towarzystwo Miłośników Radziwia
WWW: Archiwum Państwowe w Płocku

REKLAMA

Inni czytali również

Kolejny

Komentarze 2

  1. PRM says:

    Kiedy powstały zdjęcia, przedstawiają stan aktualny?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zgadzam się na warunki i ustalenia PolitykI Prywatności.

REKLAMA
  • Przejdź do REKLAMA W PŁOCKU