Jednym z elementów przygotowań do obchodów stulecia nadania imienia Liceum Ogólnokształcącego im. S. Małachowskiego w Płocku, jest budowa pomnika patrona szkoły. Rzeźba powstała z inicjatywy absolwentów Małachowianki, a wykonywana jest przez znanego ciechanowskiego artystę.
25 września 1921 roku Stanisława Małachowski, Marszałek Sejmu Wielkiego, został patronem najstarszego liceum w Polsce, płockiej „Małachowianki”. Z okazji stulecia tego wydarzenia, absolwenci liceum podjęli inicjatywę budowy pomnika patrona. Prezesem powołanego w tym celu Towarzystwa Budowy Pomnika jest absolwent roku 1963, prof. Lech Chyczewski, rektor Wyższej Szkoły Medycznej w Białymstoku.
– Autorem inicjatywy jest Jan Koskowski, absolwent z 1963 roku, który jako pierwszy dostrzegł zbliżającą się setną rocznicę nadania szkole imienia wybitnej postaci historycznej Polski. Pomysłem tym zainteresował swoich rówieśników na dorocznym spotkaniu koleżeńskim, które miało miejsce 23 czerwca 2017 roku w Płocku – wyjaśniają źródła inicjatywy jej organizatorzy.
To właśnie wówczas powstała 15-osobowa grupa założycieli, w składzie: Andrzej Boruszewski, Tadeusz Bystram, Lech Chyczewski, Ryszard Galbfach, Maria Kaczmarczyk, Maciej Kędzierski, Jan Koskowski, Wojciech Kowalski, Wojciech Krzywiński, Kazimierz Muszyński, Zbigniew Radzikowski, Agnieszka Sumińska, Stanisław Trzeciak, Andrzej Turowski oraz Andrzej Znamierowski.
Pierwsze zebranie tej grupy odbyło się 17 września 2017 roku. Postanowiono wtedy założyć stowarzyszenie o nazwie „Towarzystwo Budowy Pomnika Marszałka Stanisława Małachowskiego”. Jak informuje LO im. S. Małachowskiego, na początek Towarzystwo przekazało szkole replikę laski marszałkowskiej.
– Laska marszałka Sejmu Czteroletniego Stanisława Małachowskiego należy obecnie do zbiorów Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Dębowa, o wysokości 165 cm jest bardzo prosta, zupełnie pozbawiona ozdób. Znajduje się na niej napis: „Laska, którą Stanisław Małachowski na Seymie pamiętnym Konstytucyją 3 maja piastował od roku 1788 do 1792”. Jej replika została wykonana przez Towarzystwo i przekazana do zbiorów muzeum szkolnego – wyjaśniają w Małachowiance.
Jednocześnie zaplanowano, jak rzeźba będzie wyglądać.
– Marszałek Sejmu Czteroletniego w postawie stojącej o wysokości nie mniejszej, niż 2 m. W jednej ręce swobodnie trzymana laska marszałkowska, w drugiej konstytucja. Statua w stylu klasycznym, wzorowana na podobiznach Stanisława Małachowskiego uwiecznionych przez współczesnych artystów malarzy/plastyków (…). Statua odlana w brązie – czytamy na stronie Towarzystwa.
Cokół to natomiast bryła geometryczna (prostopadłościan) ze szlachetnego kamienia, odpowiednio niższa od sylwetki Marszałka, przekroju odpowiednio proporcjonalnym do wysokości cokołu, z wygrawerowanym imieniem i nazwiskiem (pierwsza linia), nazwą oficjalnej funkcji (druga linia), oraz (trzecia linia) rok objęcia i rok zakończenia funkcji marszałka.
Na cokole znajdą się napisy: „STANISŁAW DZIERŻYKRAJ NAŁĘCZ hrabia MAŁACHOWSKI 1736 ‐ 1809, Marszałek Sejmu Wielkiego, Współtwórca Konstytucji 3 Maja” oraz „W setną rocznicę nadania szkole im. Marszałka Stanisława Małachowskiego – Prezydent i Mieszkańcy Miasta Płocka, Małachowiacy i Przyjaciele”.
Zaplanowano także otoczenie pomnika. Plac, na którym stanie ma być dostępny dla wszystkich, przez całą dobę. W pobliżu mają być także zamieszczone informacje o Marszałku, Konstytucji 3 Maja, głównych etapach w historii szkoły, akcie nadania imienia szkole oraz ulicy, 100-ej rocznicy tego wydarzenia, powstaniu pomnika, darczyńcach oraz stowarzyszeniu budowy pomnika. Informacje te mają być zamieszczone w multimedialnym kiosku.
Autorem projektu i wykonawcą rzeźby jest Marek Zalewski, mieszkający w Ciechanowie artysta plastyk, który ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Jego prace są już znane płocczanom – to on wykonał „Ławeczkę Chojnackiego”, rzeźbę Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej, czy np. „Ryby” w fontannie przy Wieży Ciśnień.
Wykonana przez niego rzeźba na początku kwietnia została już przekazana do odlewni. Odsłonięcie pomnika planowane jest we wrześniu br., dokładnie w setną rocznicę nadania szkole imienia. Z tej okazji opublikowana zostanie również monografia autorstwa prof. Adama Dobrońskiego poświęcona marszałkowi Stanisławowi Małachowskiemu, wybity zostanie też pamiątkowy medal z wizerunkiem marszałka Stanisława Małachowskiego.