REKLAMA

REKLAMA

Asertywność w praktyce

REKLAMA

Jak zachowywać się asertywnie? Jak nauczyć się odmawiać, nie raniąc uczuć innych osób? Czy to w ogóle możliwe?

Przeczytajrównież

Postawa asertywna pozwala chronić nasz sprawy w sposób bezpośredni, stanowczy i uczciwy, a jednocześnie respektujący uczucia, postawy, życzenia, opinie i prawa innych osób. Najkrócej można ją opisać jako umiejętność otwartego i bezpośredniego wyrażania swoich myśli, uczuć, przekonań lub pragnień w sposób respektujący uczucia, poglądy i opinie drugiego człowieka. Jak to zastosować w praktyce?

Reklama. Przewiń aby czytać dalej.

Wyjaśniaj – nie tłumacz się

Warto poznać sposób komunikacji, który może ułatwić postawę asertywną. Asertywna odmowa składa się z trzech elementów:

  • – ze słowa „nie”;
  • – z jasnego i konkretnego określenia czynności, której nie chcesz wykonać (np.: nie pojadę z tobą tym razem);
  • – z krótkiego i prawdziwego uzasadnienia odmowy (np.: mam zaplanowane w tym czasie ważne dla mnie spotkanie z ojcem).

Ważnym elementem asertywnej odmowy jest udzielenie krótkiego wyjaśnienia, dlaczego czegoś nie zrobisz, ale bez tłumaczenia się. Bardzo często odmowy ludzi przybierają formę: „nie mogę, już się umówiłem…”, albo „czemu nie powiedziałaś mi wcześniej… ?” Takie odpowiedzi prowokują do dyskusji: „jak to nie możesz, pokombinuj, coś się da zrobić…”, albo „kiedy wcześniej, przecież dzisiaj dopiero wtorek, można jeszcze wszystko odkręcić…”. Użycie na początku Twojej wypowiedzi słowa „nie” i dalej „nie zrobię tego, bo…” pokazuje drugiej osobie, że podjęłaś/podjąłeś już decyzję i że jest to Twoja decyzja, podczas gdy zwrot „nie mogę” zakłada, że ktoś Ci zabrania (z tym zwykle da się coś zrobić) albo zwalasz winę na rozmówcę: „mogłeś powiedzieć mi wcześniej…”.

Odmawiając, nie przepraszaj

Innym – dość często stosowanym – sposobem radzenia sobie przez ludzi z sytuacją, na którą nie chcą się zgodzić, jest odmawianie przy pomocy „przepraszam, ale…”. Używając takiego sformułowania sugerujesz, że odmawiając robisz coś złego, jesteś nie w porządku i dlatego musisz przepraszać. Ludzie najczęściej zastępują „nie” słowem „przepraszam, przykro mi…”, ponieważ obawiają się kogoś zranić albo obawiają się komuś narazić. Efekt jest najczęściej zupełnie odwrotny. Osoba, którą żarliwie przepraszamy, z dużym prawdopodobieństwem uzna, że pewnie jest za co ją przepraszać i może to nawet wywołać jej pretensje.

To, co mówi człowiek, kiedy zachowuje się asertywnie jest: bezpośrednie, stanowcze, uczciwe, nie zawiera treści nastawionych na skrzywdzenie drugiej osoby.

Zwroty wyrażające asertywność (z odpowiednią intonacją i językiem ciała) to na przykład:

  • nie życzę sobie,
  • nie potrzebuję tego,
  • nie zgadzam się na to,
  • czuję się wytrącony/wytrącona z równowagi,
  • mam inne zdanie na ten temat,
  • masz rację, ale nie pozwolę traktować się w ten sposób,
  • zaskoczyłeś mnie i muszę się zastanowić,
  • niestety, muszę ci odmówić, bo już raz mnie zawiodłeś,
  • proszę zrozum, że nie mogę tego od ciebie przyjąć,
  • uważam, że to jednak nie jest dobre wyjście.
  • Co zyskujesz, zachowując się asertywnie?

Jeżeli zdecydujesz się na próbę przyjęcia asertywnej postawy, zyskujesz w kontaktach z innymi:

  • odwagę zachowania własnej indywidualności
  • przyznajesz się do błędów i pomyłek we własnym postępowaniu
  • budujesz w sobie tolerancję wobec indywidualnych reakcji innych ludzi
  • stajesz się wolna/ wolny od perfekcjonistycznego oceniania zachowania własnego oraz innych ludzi
  • krytycznie odnosisz się do pochwał, akceptujesz życie, aprobujesz wszystko co odbiega od jego schematów
  • zachowujesz właściwy dystans odnośnie narzucanych Ci norm społecznych.

Czym skutkuje brak asertywności?

Ponieważ żyjesz wśród ludzi, a nie na bezludnej wyspie, jeśli nie zachowujesz się asertywnie to znaczy, że przyjmujesz jakąś inną postawę – uległą, manipulacyjną lub agresywną.




Postawa uległa (ugrzeczniona, bierna, pokorna) wynika najczęściej z lęku wobec innych osób, z obawy utraty ich sympatii, z chęci uniknięcia konfliktów, z braku pewności siebie. Zasadą, która została wpojona osobom uległym i nadal się jej trzymają, jest posłuszeństwo. Rezultatem postawy uległej jest utrata szacunku otoczenia, lekceważenie, utrata poczucia własnej wartości, poczucie krzywdy, silny stres i wykorzystywanie przez innych.

U podstaw postawy agresywnej leży poczucie wyższości, chęć zwrócenia na siebie uwagi, wyładowanie złości, chęć zmuszenia do uległości oraz brak umiejętności innego zachowania się. Osoby przyjmujące postawę agresywną nie liczą się z innymi, nie słuchają ich, podejmują decyzje bez uwzględnienia praw innych. Osoby te działają w myśl zasady „najlepszą obroną jest atak”. Ich strategia polega na naruszaniu terytorium fizycznego i/lub psychicznego drugiej osoby. Rezultatem tej postawy są ostre konflikty z ludźmi (eskalacja zachowań agresywnych), utrata sympatii otoczenia, ośmieszenie się.

Manipulacja to postawa osób, które musiały nauczyć się maskować, ukrywać swoje uczucia. Cechuje je brak otwartości, chęć wygrania cudzym kosztem, nastawienie na wykorzystanie innych, podejrzliwość, nieuczciwość, traktowanie ludzi jako głupszych. Rezultatem tej postawy jest złość i agresja otoczenia osoby manipulującej oraz utrata zaufania do niej.

Konsekwencją rezygnacji z bycia sobą i braku uczciwości wobec siebie, występujących zarówno w postawie agresywnej jak i biernej, mogą być zaburzenia zdrowotne: zmęczenie, bóle głowy, pleców, rozdrażnienie, a nawet depresja. Zachowania asertywne, jako realizacja przez człowieka jego osobistych praw w kontakcie z drugim człowiekiem, mogą być więc traktowane jako element i warunek zdrowego życia zawodowego i prywatnego.

Przyjęcie postawy asertywnej jest sposobem na życie, którego efektem jest osiągnięcie przez człowieka większego szacunku do siebie i poczucia własnej godności.

Małgorzata Marcinkowska – psychoterapeuta, trener, prowadzi treningi z zakresu komunikacji i zachowań asertywnych.

Cykl powstaje przy współpracy terapeutów z Centrum Obecności – Centrum Psychoterapii i Rozwoju Osobistego.

Możesz skorzystać z treningu asertywności – więcej informacji: www.centrumobecnosci.pl.

REKLAMA

Inni czytali również

Kolejny

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zgadzam się na warunki i ustalenia PolitykI Prywatności.

REKLAMA
  • Przejdź do REKLAMA W PŁOCKU